СР айыл±а харыстабылын Министерствота 

Ытык кэрэ сирдэри алдьатыыны  суутта´ан туран са±алаата.

Диана Николаева.

Ааспыт ыйга Саха сирин айыл±а харыстабылын министерствота, культуура уонна духовность министерствота, кэккэ общественнай тэрилтэлэр к³±µлээ´иннэринэн Ытык кэрэ сирдэри харыстыырга диэн улахан ы²ырыылаах мунньах ыыппыттарыгар баран тыл эппитим: Ытык кэрэ сирдэри к³мµскµµр саамай с³п эрээри, бу ³йд³бµлµ на´аа кырататан икки да икки миэтэрэлээх ойуун у²уо±ун уонна кэрэх ма´ы эрэ ордорор курдук к³рбµккµт, киэ²ник к³рµ³±µ², Лена ³рµспµтµн барытын Ытык кэрэ сиргэ киллэрэн ЮНЕСКО н³²µ³ к³мµскµ³±µ², Ытык кэрэ сирдэр ³йд³бµллэрин кэ²этиэ±и² -диэбитим. Элбэх тойон-хотун ³´µргэммит сурахтаа±а, оннук буолбатах, би´иги Саха сирин патриоттара буолабыт, бу Ытык кэрэ сирдэри дьи²нээхтик к³мµскээччилэрбит диэбиттэр. Чуут ол дьону итэ±эйэ сыспытым. Ону баара...

Бу мин иннибэр Ха²алас Кµ³рдэмин олохтоо±о кэлэн кэпсэтэ олорор. Элбэх ба±айы сурук-бичик б³±³тµн илдьэ сылдьар. Кинилэргэ Ытык кэрэ сиринэн сахалар ырыаларыгар-оло²холоругар киирбит Туруук Хайа диэн Улуу сир баар. Ону Ытык кэрэ сир диэ²²э 2007 сыл са²атыттан о²отторо сатыылларын, улуустаа±ы Ойуур ха´аайыстыбатын директора В.М.Устинова эрэ илии баттаабат эбит. Кини илии баттаа´ына суох Ытык кэрэ сир о²о´уллубат, сокуону² оннук. Онтуката олуктаах эбит. Сахалар Ытык кэрэ сирбит диир Туруук Хайаларын «ЛенаТрансСтрой» диэн суол о²орор тэрилтэ±э карьер о²ороллоругар А.Добрянцев к³²µл биэрбит. Кини билигин Саха сирин айыл±а харыстабылын министрин солбуйааччы, ол са±ана Ха²алас улуу´ун ба´ылыга. Ону информация бµ³лэммит кэмигэр олохтоох дьон хантан билиэхтэрэй. Кэмниэ кэнэ±эс Ба´ылай Сидоров диэн «демократ» пенсионер билэн, Российскай Федерация Конституциятын 44 ыстатыйатын 3 пуунугар оло±уран, «хас биирдии ки´и историческай уонна культурнай нэ´илиэстибэни, история уонна культура памятниктарын харыстыыр эбээ´инэстээх» диэн суукка биэрбит: Ытык кэрэ сирбитин Туруук Хайатын тыытыа суохтаахтар диэбит. Ону хата олохтоох суут ³й³³бµт. Ити ту´унан быйыл муус устар 17 кµнµгэр «Кыым²а» Туйаара Сиккиэр «Кµ³рдэмнэр с³пк³ туруорсаллар» диэн ыстатыйата тахсыбыта уонна дьыала бы´аарыллан бµппµт, Ытык кэрэ сир Туруук Хайа харыстанна диэн буолбут. ... Ону баара, алта хонук и´игэр «Саха республикатын айыл±атын харыстабылын министерствота» диэн т³б³л³³х былаанкатыгар суруллубут, Саха сирин ¥рдµкµ суутугар аа´ыныы киирэр: Туруук Хайа Ытык кэрэ сир испии´эктэригэр киирбэт, онон Ха²алас суутун уураа±ын к³тµрµ² диэн.

Ити курдук сахалар Ытык кэрэ сирдэрин карьер о²остууттан Саха сирин айыл±ы харыстабылын министерствота µлэтин са±алаабытыттан хомолтобун биллэрэбин уонна Ытык кэрэ сирдэр хаалалларын ту´угар т³´³ кыайарбынан туруула´ыам. ¥³´э ахтан ааспыт Ытык кэрэ сирдэрин мунньа±ар Саха сирин айыл±а харыстабылын министирин солбуйааччы А.Добрянцев кыттыыны ылбыта и´э истээх эбит.

Дьи²инэн Кµ³рдэм тулатыгар урукку карьер б³±³ ба´аан. Олортон экскваторынан ха´ан ылар, Туруук Хайаттан бульдозерынан к³²µ анньан ылардаа±ар себестоима´а улахан. Ол и´ин, суол тутуутугар улахан барыыс тахсарыттан µллэстээри, Ытык кэрэ сирдэри э´эн эрэллэр. Били²²и коррупцияны утары охсу´уу дьи² кырдьык буолла±ына, ол барыыс µллэстээччилэр Ким буоларын, «ЛенаТрансСтрой» учредителлэрин, быыбар хампаанньатыгар кимиэхэ харчы ыыппыттарыттан булан ылар финразведката да суох, олохтоох сбербаантан коррупцияны утары охсу´ар ту´ааннаах тэрилтэлэр билиэхтэрин с³п этэ. Ытык кэрэ сирдэри кэрэ´элиир буоллахтарына.

Дьокуускай к. 2008 сыл бэс ыйын 3 к.