News topics |
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1280]
|
Право, закон
[323]
|
Экономика и СЭР
[839]
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[555]
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[155]
|
Коррупция
[862]
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[224]
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[670]
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
Земля. Недра
[240]
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[377]
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
Промышленность
[43]
|
Нефтегаз
[284]
|
Нац. вопрос
[284]
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
Выборы
[661]
|
Айыы үөрэҕэ
[93]
|
Хоһооннор
[5]
|
Ырыа-тойук
[23]
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
История, философия
[239]
|
Тюрки
[76]
|
Саха
[153]
|
литература
[42]
|
здоровье
[465]
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
Реклама
[7]
|
Спорт
[123]
|
В мире
[86]
|
Слухи
[25]
|
Эрнст Березкин
[88]
|
Моё дело
[109]
|
Геннадий Федоров
[11]
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2011 » Кулун тутар » 10 » Георгий АРТЕМЬЕВ, Саха Республикатын Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата
Георгий АРТЕМЬЕВ, Саха Республикатын Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата | 16:06 |
СЕМЕН ЗАХАРОВИЧ БОРИСОВ СЫРДЫК ААТЫН К£М¥СКЭЭН... Дьон кы´ал±атынан оонньуур т³´³ сиэрдээ±ий?
£л³р-тиллэр сэрии сатыылаан турда±ына тыа ки´итэ co±oтox токур муостаах ына±а сыл тахсар отун умайар уот кураа²²a a´ы²а айа±ыттан былдьа´ан-тара´ан булунар кы´ал±а±а ылларбыта. Чурапчылары, т³р³³бµт тµ³лбэлэриттэн арааран, дьиэни-уоту хаалларан, атын билбэт сирдэригэр к³h³pµµ алдьархайа са±аламмыта. Ити хас биирдии олорбут саха сурэ±эр сµппэт баас буолбута. К³´³рµµ т³рµт биричиинэлэрин ту´унан кырдьык нэ´илиэнньэ±э били²²ээ²²э диэри тиэрдиллэ илик. Оччотоо±у дьон кы´ал±аларынан тyhaнaн, чиэ´инэйэ суох политиктар араастаан суруйуулара, сорохтор онто да±аны суох а±ыйах ахсааннаах сахалары бэйэ-бэйэлэригэр харсы´ыннарар µлэни ыытыылара сэттээ±инэн-сэлээннэ±инэн тохтотуллуон с³п этилэр. Баар чахчылары токурутан туран, бу улахан оройуон олохтоохторо эрэйгэ тэбиллиилэригэр Семен Борисов буруйдаах, кини оччотоо±ута Коммунистическай партия уобаластаа±ы комитетын секретарын дуо´уна´ыгар олорон, баттабыллаах уураа±ы иилээн-са±алаан ыллаттарбытын курдук кµн бµгµн бэчээккэ уонна телевидение±а сырдаталлар. Чурапчы колхозтарын µс хотугу оройуо²²а — Кэбээйигэ, Эдьигээ²-²э уонна Булу²²а — к³´³рµµ ту´унан суруйааччылар Семен Борисов Совнарком председателин солбуйааччытынан у´ун кэм²э µлэлиир кэмигэр, дьон хоргуйуутун и´ин эппиэтинэстэн куотунан, Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротун бу алдьархайдаах уураа±ын та´аартарбыта диэн тµмµктµµллэр. Архыып докумуоннара Семен Борисов Совнарком председателин солбуйааччы дуо´уна´ыгар 1941 сыл бала±ан ыйын 20 кµнµгэр анаммытын ту´унан туо´улууллар. Кини бу иннинэ — 1939 сыл алтынньы 7 кунуттэн 1941 сыл бала±ан ыйын 20 кунугэр диэри — дойду кииниттэн Саха сиригэр к³´³рµллэр дьону олохтоо´унунан дьарыктанар отдел сэбиэдиссэйинэн µлэлээбитэ дакаастанар. Алтынньыга от оттонон бµтэн, кыстыкка бэлэмнэнии тэрээ´иннэрэ ыытыллалларын хас биирдии саха ки´итэ оччоттон баччаа²²а диэри билэр эбээт! «Суруллубуту сµгэнэн да±аны суорбаккын» диэн саха ³´µн хо´оонугар бэргэнник этиллэр. Историяны соруйан токурутуу тµмµгэр аныгы ыччаты, кэлэр к³лµ³нэни сыы´а ³йд³бµлгэ иитии барыах курдук хайысха улам дири²ээн и´иитинэн оччотоо±у «чып кистэлэ²» диэн т³б³л³³х партийнай докумуону били´иннэрэри наадалаа±ынан аа±абын. 1942 сыл атырдьах ыйын 11 кµнµгэр Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротыгар «Чурапчы оройуонун колхозтарыгар ыытыллыахтаах дьа´аллар тустарынан» диэн бoппypyohy Уобаластаа±ы комитет тыа ха´аайыстыбатын отдела бэлэмнээн киллэрбитэ. Бюрону оччотоо±у бастакы секретарь Степаненко салайан ыыппыта. Боппуруо´у дьµµллэ´иигэ маннык бюро чилиэннэрэ кыттыбыттара: бастакы секретарь Степаненко, УобаластааБы комитет секретардара Морозов, Аммосов, Смолянинов, Саха сиринээБи Совнарком пред-седателэ Муратов, «Социалистическая Якутия» ха´ыат редактора Родохлеб, Компартия Дьокуускай куораттаа±ы комитетын секретара Имуллин, ЫБСЛКС уобаластаа±ы комитетын секретара Матвеев, Саха АССР Верховнай Советын Президиумун председателэ Сидорова. Итини та´ынан бюро мунньа±ар ь²ырыылаахтар сылдьыбыттара: Крылов, Николаев, Рудых (тыа ха´аайыстыбатын отдела), Потакуев (балык промышленно´ын отделын сэбиэдиссэйэ), Савинов (НКВД), Авашин (Сир бoппypyohyrap комиссариат), Нестеров (ССРС со±отуопка±а комиссариатын Саха сиринээ±и боломуочунайа), Кутырев (Госрыбтрест), Хомяков (Госплан), Кузнецов (Народнай Комиссариат мобилизационнай µлэни тэрийиигэ отдела). Партия уобаластааБы комитетын бастакы секретара Степаненко уураахха тус бэйэтинэн илии баттаабыта уонна докумуону Уобаластаа±ы комитет бэчээтинэн бигэргэппитэ. Чурапчы оройуонун салалтата уонна Семен Борисов тыа±а oттoohyнy тэрийэ сылдьалларынан бюро±а кыттыыны ылбатахтара. Уураах бэлиэтиир чаа´ыгар сурулларынан, кэлин сылларга айыл±а уонна сир-уот дьайыыларыттан Чурапчы оройуонун ба´ыйар µгµс колхозтара сиртэн µµнµµнµ ылыыга, бурдугу µµннэриигэ уонна сµ³´µнµ а´ылыгынан хааччыйыыга улахан охсууну ылбыттар. У´ун курааннар содулларыттан государство±а бурдугу туттарыы былаана тохтубут. Былааны толорор инниттэн бурдук оннугар эти, арыыны о.д.а. бородуукталары тутуу практиката олохтоммут. Сµ³´µнµ иитии былаанын толорор сыалтан µгµс µлэ´ит кµµhµ республика атын оройуоннарыгар, элбэх µбµ-а´ы ороскуоттаан, оттоторго кµ´эллибиттэр. Колхозтар оройуон тас ³ттµгэр оттообут сирдэригэр сµ³´µлэрин кыстатарга эбии ыарахаттары к³рсµбµттэр. Сµ³´µлэрин саа´ын дойдуларыгар т³тт³рµ µµрµµ кэмигэр элбэх т³б³ ту´ата суох ³лµµтэ тахсыбыт. Колхозтар µп-харчы ³ттµнэн тутуллара т³рдµттэн ы´ыллар турукка киирбиттэр. Оройуон маннык уустук бала´ыанньаттан тахсарга кэскиллээх дьа´аллары олохтуур кыа±а суох диэн уураахха салгыы бэлиэтэнэр. Партия Киин Комитетын уонна ССРС Народнай комиссардарын Советын 1942 сьл тохсунньу 6 кµнµнээ±и холбо´уктаах мунньахтарын yypaa±ap уонна µ³´ээ ыйыллыбыттарга оло±уран, кураа²²а ылларбыт колхозтар улэ´ит дьонун балык промышленно´ыгар ту´анар кыахтар баалларын учуоттаан, бюро маннык уураахтаабыт: 1. Чурапчы оройуонун 30 — 40 колхозтарын балыктаа´ынынан дьарыгырар колхозтар устааптарыгар уларыта тутарга уонна кинилэр сµрµн дьарыктарынан балык бултаа´ынын аа±арга. 2. Итинэн сибээстээн Чурапчы оройуонун 30 — 40 кол- хозтарын балыктаа´ынынан дьарыгырар Кэбээйи, Эдьигээн уонна Булу² оройуоннарыгар к³´³р³рг³. 3.К³´³рµµнµ кытта сибээстээх тэрээ´ин µлэлэри уонна дьону к³´³рµµнµ бу дьыл бала±ан ыйын 10 кµнµн ааспакка тµмµктµµргэ. 4.K³h³p колхозтар сµ³´µлэрин, тыа ха´аайыстыбатыгар туттуллар малы-салы Дьокуускай, Нам уонна Орджоникидзевскай оройуоннар колхозтарыгар биэрэргэ. 5.Уураах ис хо´оонун нэ´илиэнньэ±э ³йд³т³р, к³´µµнµ кытта сибээстээх тэрээ´ин боппуруостары бы´аарсар, миэс- тэтигэр к³м³л³´³р сыалтан 8 ки´илээх комиссияны тэ- рийэргэ. Комиссия председателинэн Саха АССР Сир боп- пypyohyrap наркомун Н.Г. Анашины аныырга, чилиэннэри- нэн — Саха АССР народнай комиссардарын Советын пред- седателин солбуйааччы С.З. Борисовы, Компартия уобалас- таа±ы комитетын тыа ха´аайыстыбатыгар отделын сэбиэ- диссэйин солбуйааччы А.И. Захаровы, Саха АССР Верхов- най Советын Президиумун секретара А. Алексеевы, Саха АССР Сир боппуруопугар наркомун cµ³hµ иитиитигэр отде лын начальнига А.В. Паулины, ССРС Со±отуопка±а нарко мун Саха АССР боломуочунайын солбуйааччы Е.В. Егоро вы, «Холбос» былаанныыр управлениетын начальнига Я.Ю. Келе-Пелены. Комиссия чилиэннэрэ Чурапчы оройуонугар тахсан практическай к³м³нµ уталыппакка тэрийэллэригэр сорудахтыырга. Чурапчыттан к³´³н тиийэр колхозтаахтар олохсуйар чопчу сирдэрин бы´аарар сыалтан эппиэттээх µлэ´иттэри Кэбээйи уонна Эдьигээн оройуоннарыгар командировкалыырга. 6.Госрыбтрест управляющайа таб. Кутерев Саха АССР Госпланын кытта к³´³н тиийэр колхозтары балыктыыр тэ- риллэринэн, µлэ±э туттуллар промышленнай о²о´уктары- нан толору хааччыйалларыгар уонна балыктаа´ы²²а тут туллар тэриллэр, промышленнай о²о´уктар к³´³р дьону кытта бииргэ тиэллэн барыыларын тэрийэллэригэр. 7.K³h³p колхозтар олохсуйар миэстэлэрин булуохтары- гар диэри ороскуоттарын (уунан айаннаа´ын, дьону а´атыы о.д.а.) Госрыбтрест суотугар aa±apra. 8.Партия уобаластаа±ы комитетын транспорга отдела ³рµс пароходствотын кытта к³h³p дьону толору ылар уйук- таах уу аалларын Аллараа Бэстээххэ бириэмэтигэр тиэрдэл- лэригэр. 9.Саха АССР Народнай комиссардарын Совета маннык боппуруостары дьууллэ´эн баран бы´аарарыгар: a/. K³h³p колхозтар cµ³hµ-ac баайдарын, туттар тэриллэрин атын колхозтарга биэрэр бэрээдэктэрин бигэргэтэригэр; б/. Тыа ха´аайыстыбатын баана тус сыаллаах кредитынан к³´³р колхозтары хааччыйарыгар; в/. K³h³p колхозтар государство иннигэр ылыммыт эбэ´ээтэлистибэлэрэ туолуутун ca²a бэрээдэгин ырытан o²opopyrap. СТЕПАНЕНКО, БКП(б) Саха уобаластаа±ы комитетын секретара. Уураах 4 экз. бэчээттэннэ. Партийнай докумуону µ³рэтэн баран маннык тумуктэри о²орор то±оостоох.
1. Чурапчы оройуонун колхозтарын була сатаан, нус-хас олорор дьону со´уччу, кµµс ³ттµнэн к³´³рµµ ыытыллыбатах. K³h³pµµ сµрµн биричиинэлэрэ: сэрии са±аланыан инниттэн тµ³рт сыл устата сатыылаабыт уот кураан содулуттан оройуон µрдµнэн туруоруллубут государственнай былаан сµрµн к³рд³рµµлэрэ толоруллар кыа±а cyo±a; былааны толорор инниттэн колхозтар кµµтµллµбэтэх ороскуоттарга киириилэрэ; государство баайын энчирэппэккэ сµ³´µнµ иитэр сыалтан экономикалара, µптэрэ-астара т³рдµттэн эстиигэ барар куттала µ³скээ´инэ. Бу уураах байыаннай кэм суостаах сокуоннара государственнай былаан булгуччулаах туолуутунан ирдиир, былааны толорботох биирдиилээн µлэ´иттэри, тэрилтэлэри уонна тустаах салайааччылары кытаанах холуобунай эппиэккэ тардар бириэмэ±э дьону быы´аа´ы²²а ту´аайыллыбыт дьа´ал курдук к³рµллµ³хтээх. K³hµµ дьа´аллара ыытыллыбатахтара буоллар, нэ´илиэнньэ маассабай хоргуйуута тахсыа суох этэ диэн, ким оччолорго мэктиэ тылын биэриэх этэй? Бюро оройуон бастакы салайааччыларыгар бµттµµн оройуон дьа´алтатын таарыйар боппуруос ту´унан тугу да биллэрбэккэ эрэ, туох да±аны кэпсэтиитэ, субэтэ, саргыта суох кэтэхтэн хайдах со´уччу, кµµс ³ттµнэн уураа±ы та´аарыа±ай? Маны барытын аахсыбакка туран, «буруй эрэ Моттойо±о» диэбиккэ дылы, Семен Борисовы олорботох дуо´уна´ыгар олордон, бы´аччы дьа´айбатах дьа´алын дьа´айтаран, дьон-сэргэ opтoтyrap кэлтэйдии сырдык аатын киртитии, балыйыы т³´³ сиэрдээ±ий? Кырдьык, Семен Захарович, Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротун уураа±ьн толорон, комиссия 8 чилиэннэрин, оройуон, нэ´илиэктэр уонна колхозтар салайааччыларын кытта ³йд³т³р, тэрийэр µлэлэргэ кыттыбыта мэлдьэх буолбатах. 2. Бюро yypaa±a ыксалынан, дьыала т³рдµгэр диэри ситэ µ³рэтиллибэккэ ылыллыбыта уонна ти´э±эр тиийэ хонту-руолламмата±а. Докумуон туолбатах пууннарын и´ин сирэй эппиэтинэс олохтоммото±уттан дьон с³пк³ айманар. Ол курдук, бюро yypaa±ap этиллэринэн, µ³скээбит бала´ыанньа±а а²ардас колхозтары к³h³pµµ эрэ со±отох вариана хаалбыт буолла±ына, то±о сайын ортото, сылаас кэм²э ыытыллыбата? К³´³н тиийиэхтээх оройуоннарга Компартия уобаластаа±ы комитетын соруда±ынан командировкаламмыт дьон ааттара-суоллара кимнээхтэрий? Бу µлэ´иттэр туох-ханнык тэрийэр, ³йд³т³р µлэни миэстэлэргэ ыыппыттарын ту´унан докумуоннар ханна баалларый? Чурапчылар к³´³н тиийиэхтээх оройуоннарын салайааччылара туох-ханнык µлэни ыыппыттарай? Бу боппуруоска ким, xahaн уонна туох чинчийиини ыыппытай? К³´³³ччµлэр олохторун-дьа´ахтарын тута билсэр сыалтан Чурапчы салайааччыларыттан ким, xahaн, ханнык оройуоннарга сылдьан, туох тµмµктээ´иннэри о²орон, республика µрдµкµ салалтатыгар тириэрдибитэй? К³´³³ччµлэри Аллараа Бэстээххэ тэрээ´инэ суох к³рсµбµттэрэ. Кинилэргэ с³пт³³х усулуобуйа тэриллибэккэ, µгµстэр yhyн кэм²э aha±ac халлаа²²а ардахтан-хаартан, тыалтан тымныйан ыалдьыбыттарыгар, ³лµµ тахсыбытыгар кимнээх буруйдаахтарый? Маннык бы´ыы-майгы и´ин эппиэтинэ´и кимнээх сµкпµттэрэй? Мантан да атын боппуруостарга кµн бµгµ²²э диэри эппиэт суох. К³ст³рµн курдук, Чурапчы оройуонун колхозтаахтарын к³h³pµµгэ Компартия уобаластаа±ы комитетын аппаратын, Совнарком уонна анал комиссия µлэлэрин, хас биирдии личность бу проблема±а кыттыытын си´илии µ³рэтиигэ правительство анал б³л³±³ тэриллиэхтээх дии саныыбын. Дьыала ис дьи²ин бы´ааран, µµнэр к³лµ³нэ±э кырдьыктаах докумуону хаалларар комиссия састаабыгар бастатан туран Чурапчы, Мэнэ Ха²алас, Кэбээйи, Эдьигээн уонна Булу² оройуоннарын бэрэстэбиитэллэрэ киллэриллиэхтээхтэр. £ск³т³ наада буолла±ына, бу б³л³х µлэтигэр µлэлэ´эргэ бэлэммин биллэрэбин.
Георгий АРТЕМЬЕВ, Саха Республикатын Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата
|
Views: 1660 |
Added by: uhhan2
|
Total comments: 1 | |
1
Андрей
(2011-03-11 09:00)
Саамай сеп.Бу ыстатыйаны "Кыым" уонна "Саха Сирэ" хаhыаттарга таhаараргыт буоллар.
|
|
|
|
|
|
Ааҕыылар |
Баар бары (online): 104 Ыалдьыттар (гостей): 104 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|