Бу сир талбата (меню)
News topics
Политика.Митинги. Пикеты. Партии [900]
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения [261]
Суд-закон.МВД.Криминал [1279]
Право, закон [323]
Экономика и СЭР [839]
Власть Правительство Ил Тумэн [1207]
Мэрия, районы, муниципалитеты [398]
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО [215]
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка [553]
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги [154]
Коррупция [862]
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство [291]
Социалка, пенсия, жилье [276]
ЖКХ, строительство [132]
Образование и наука. Школа. Детсад [215]
Люди. Человек. Народ. Общество [221]
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет. [669]
Алмазы Анабара [161]
http://alanab.ykt.ru//
Земля. Недра [240]
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода [375]
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ [154]
Промышленность [43]
Нефтегаз [284]
Нац. вопрос [284]
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации [65]
Дьикти. О невероятном [183]
Выборы [661]
Айыы үөрэҕэ [92]
Хоһооннор [5]
Ырыа-тойук [22]
Ыһыах, олоҥхо [102]
Култуура, итэҕэл, искусство [365]
История, философия [237]
Тюрки [76]
Саха [152]
литература [41]
здоровье [463]
Юмор, сатира, критика [14]
Реклама [7]
Спорт [121]
В мире [86]
Слухи [25]
Эрнст Березкин [88]
Моё дело [109]
Геннадий Федоров [11]
BingHan [4]
Main » 2011 » Кулун тутар » 10 » Георгий АРТЕМЬЕВ, Саха Республикатын Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата
Георгий АРТЕМЬЕВ, Саха Республикатын Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата
16:06
СЕМЕН ЗАХАРОВИЧ БОРИСОВ СЫРДЫК ААТЫН К£М¥СКЭЭН...
Дьон кы´ал±атынан оонньуур т³´³ сиэрдээ±ий?

£л³р-тиллэр сэрии сатыылаан турда±ына тыа ки´итэ co±oтox токур муостаах ына±а сыл тахсар отун умайар уот кураа²²a a´ы²а айа±ыттан былдьа´ан-тара´ан булунар кы´ал±а±а ылларбыта. Чурапчылары, т³р³³бµт тµ³лбэлэриттэн арааран, дьиэни-уоту хаалларан, атын билбэт сирдэригэр к³h³pµµ алдьархайа са±аламмыта. Ити хас биирдии  олорбут саха сурэ±эр сµппэт баас буолбута.
К³´³рµµ т³рµт биричиинэлэрин ту´унан кырдьык нэ´илиэнньэ±э били²²ээ²²э диэри тиэрдиллэ илик. Оччотоо±у дьон кы´ал±аларынан тyhaнaн, чиэ´инэйэ суох политиктар араастаан суруйуулара, сорохтор онто да±аны суох а±ыйах ахсааннаах сахалары бэйэ-бэйэлэригэр харсы´ыннарар µлэни ыытыылара сэттээ±инэн-сэлээннэ±инэн тохтотуллуон с³п этилэр.
Баар чахчылары токурутан туран, бу улахан оройуон олохтоохторо эрэйгэ тэбиллиилэригэр Семен Борисов буруйдаах, кини оччотоо±ута Коммунистическай пар­тия уобаластаа±ы комитетын секретарын дуо´уна´ыгар олорон, баттабыллаах уураа±ы иилээн-са±алаан ыллаттарбытын курдук кµн бµгµн бэчээккэ уонна телевидение±а сырдаталлар.
Чурапчы колхозтарын µс хотугу оройуо²²а — Кэбээйигэ, Эдьигээ²-²э уонна Булу²²а — к³´³рµµ ту´унан суруйааччылар Семен Борисов Совнарком председателин солбуйааччытынан у´ун кэм²э µлэлиир кэмигэр, дьон хоргуйуутун и´ин эппиэтинэстэн куотунан, Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротун бу алдьархайдаах уураа±ын та´аартарбыта диэн тµмµктµµллэр.
Архыып докумуоннара Семен Борисов Совнарком председателин солбуйааччы дуо´уна´ыгар 1941 сыл бала±ан ыйын 20 кµнµгэр анаммытын ту´унан туо´улууллар. Кини бу иннинэ — 1939 сыл алтынньы 7 кунуттэн 1941 сыл бала±ан ыйын 20 кунугэр диэри — дойду кииниттэн Саха сиригэр к³´³рµллэр дьону олохтоо´унунан дьарыктанар отдел сэбиэдиссэйинэн µлэлээбитэ дакаастанар.
Алтынньыга от оттонон бµтэн, кыстыкка бэлэмнэнии тэрээ´иннэрэ ыытыллалларын хас биирдии саха ки´итэ оччоттон баччаа²²а диэри билэр эбээт!
«Суруллубуту сµгэнэн да±аны суорбаккын» диэн саха ³´µн хо´оонугар бэргэнник этиллэр. Историяны соруйан токурутуу тµмµгэр аныгы ыччаты, кэлэр к³лµ³нэни сыы´а ³йд³бµлгэ иитии барыах курдук хайысха улам дири²ээн и´иитинэн оччотоо±у  «чып кистэлэ²» диэн т³б³л³³х партийнай докумуону били´иннэрэри наадалаа±ынан аа±абын.
1942 сыл атырдьах ыйын 11 кµнµгэр Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротыгар «Чурапчы оройуонун колхозтарыгар ыытыллыахтаах дьа´аллар тустарынан» диэн бoппypyohy Уобаластаа±ы комитет тыа ха´аайыстыбатын отдела бэлэмнээн киллэрбитэ. Бюрону оччотоо±у бастакы секретарь Степаненко салайан ыыппыта.
Боппуруо´у дьµµллэ´иигэ маннык бюро чилиэннэрэ кыттыбыттара: бастакы секре­тарь Степаненко, УобаластааБы комитет секретардара Морозов, Аммосов, Смолянинов, Саха сиринээБи Совнарком пред-седателэ Муратов, «Социалистическая Якутия» ха´ыат редактора Родохлеб, Компартия Дьокуускай куораттаа±ы коми­тетын секретара Имуллин, ЫБСЛКС уобаластаа±ы комитетын секретара Матвеев, Саха АССР Верховнай Советын Президиумун председателэ Сидорова.
Итини та´ынан бюро мунньа±ар ь²ырыылаахтар сылдьыбыттара: Крылов, Николаев, Рудых (тыа ха´аайыстыбатын отдела), Потакуев (балык промышленно´ын отделын сэбиэдиссэйэ), Савинов (НКВД), Авашин (Сир бoппypyohyrap ко­миссариат), Нестеров (ССРС со±отуопка±а комиссариатын Саха сиринээ±и боломуочунайа), Кутырев (Госрыбтрест), Хомяков (Госплан), Кузнецов (Народнай Комисса­риат мобилизационнай µлэни тэрийиигэ отдела).
Партия уобаластааБы комитетын баста­кы секретара Степаненко уураахха тус бэйэтинэн илии баттаабыта уонна докумуону Уобаластаа±ы комитет бэчээтинэн бигэргэппитэ.
Чурапчы оройуонун салалтата уонна Семен Борисов тыа±а oттoohyнy тэрийэ сылдьалларынан бюро±а кыттыыны ылбатахтара.
Уураах бэлиэтиир чаа´ыгар сурулларынан, кэлин сылларга айыл±а уонна сир-уот дьайыыларыттан Чурапчы оройуонун ба´ыйар µгµс колхозтара сиртэн µµнµµнµ ылыыга, бурдугу µµннэриигэ уонна сµ³´µнµ а´ылыгынан хааччыйыыга улахан охсууну ылбыттар. У´ун курааннар содулларыттан государство±а бурдугу туттарыы былаана тохтубут. Былааны толорор инниттэн бурдук оннугар эти, арыыны о.д.а. бородуукталары тутуу практиката олохтоммут. Сµ³´µнµ иитии былаанын толорор сыалтан µгµс µлэ´ит кµµhµ республика атын оройуоннарыгар, элбэх µбµ-а´ы ороскуоттаан, оттоторго кµ´эллибиттэр.
Колхозтар оройуон тас ³ттµгэр оттообут сирдэригэр сµ³´µлэрин кыстатарга эбии ыарахаттары к³рсµбµттэр. Сµ³´µлэрин саа´ын дойдуларыгар т³тт³рµ µµрµµ кэми­гэр элбэх т³б³ ту´ата суох ³лµµтэ тахсыбыт. Колхозтар µп-харчы ³ттµнэн тутуллара т³рдµттэн ы´ыллар турукка киирбиттэр. Оройуон маннык уустук бала´ыанньаттан тахсарга кэскиллээх дьа´аллары олохтуур кыа±а суох диэн уураахха салгыы бэлиэтэнэр.
Партия Киин Комитетын уонна ССРС Народнай комиссардарын Советын 1942 сьл тохсунньу 6 кµнµнээ±и холбо´уктаах мунньахтарын yypaa±ap уонна µ³´ээ ыйыллыбыттарга оло±уран, кураа²²а ылларбыт колхозтар улэ´ит дьонун балык промышленно´ыгар ту´анар кыахтар баалларын учуоттаан, бюро маннык уураахтаабыт:
1.    Чурапчы оройуонун 30 — 40 колхоз­тарын балыктаа´ынынан дьарыгырар кол­хозтар устааптарыгар уларыта тутарга уон­на кинилэр сµрµн дьарыктарынан балык бултаа´ынын аа±арга.
2.    Итинэн сибээстээн Чурапчы оройуонун 30 — 40 кол-
хозтарын балыктаа´ынынан дьарыгырар Кэбээйи, Эдьигээн
уонна Булу² оройуоннарыгар к³´³р³рг³.
   3.К³´³рµµнµ кытта сибээстээх тэрээ´ин µлэлэри уонна дьону к³´³рµµнµ бу дьыл бала±ан ыйын 10 кµнµн ааспакка
тµмµктµµргэ.
   4.K³h³p колхозтар сµ³´µлэрин, тыа ха´аайыстыбатыгар
туттуллар малы-салы Дьокуускай, Нам уонна Орджоникидзевскай оройуоннар колхозтарыгар биэрэргэ.
   5.Уураах ис хо´оонун нэ´илиэнньэ±э ³йд³т³р, к³´µµнµ
кытта сибээстээх тэрээ´ин боппуруостары бы´аарсар, миэс-
тэтигэр к³м³л³´³р сыалтан 8 ки´илээх комиссияны тэ-
рийэргэ. Комиссия председателинэн Саха АССР Сир боп-
пypyohyrap наркомун Н.Г. Анашины аныырга, чилиэннэри-
нэн — Саха АССР народнай комиссардарын Советын пред-
седателин солбуйааччы С.З. Борисовы, Компартия уобалас-
таа±ы комитетын тыа ха´аайыстыбатыгар отделын сэбиэ-
диссэйин солбуйааччы А.И. Захаровы, Саха АССР Верхов-
най Советын Президиумун секретара А. Алексеевы, Саха
АССР Сир боппуруопугар наркомун cµ³hµ иитиитигэр отде­
лын начальнига А.В. Паулины, ССРС Со±отуопка±а нарко­
мун Саха АССР боломуочунайын солбуйааччы Е.В. Егоро­
вы, «Холбос» былаанныыр управлениетын начальнига Я.Ю.
Келе-Пелены.
Комиссия чилиэннэрэ Чурапчы оройуонугар тахсан практическай к³м³нµ уталыппакка тэрийэллэригэр сорудахтыырга. Чурапчыттан к³´³н тиийэр колхозтаахтар олохсуйар чопчу сирдэрин бы´аарар сыалтан эппиэттээх µлэ´иттэри Кэ­бээйи уонна Эдьигээн оройуоннарыгар командировкалыырга.
    6.Госрыбтрест управляющайа таб. Кутерев Саха АССР
Госпланын кытта к³´³н тиийэр колхозтары балыктыыр тэ-
риллэринэн, µлэ±э туттуллар промышленнай о²о´уктары-
нан толору хааччыйалларыгар уонна балыктаа´ы²²а тут­
туллар тэриллэр, промышленнай о²о´уктар к³´³р дьону
кытта бииргэ тиэллэн барыыларын тэрийэллэригэр.
   7.K³h³p колхозтар олохсуйар миэстэлэрин булуохтары-
гар диэри ороскуоттарын (уунан айаннаа´ын, дьону а´атыы
о.д.а.) Госрыбтрест суотугар aa±apra.
   8.Партия уобаластаа±ы комитетын транспорга отдела
³рµс пароходствотын кытта к³h³p дьону толору ылар уйук-
таах уу аалларын Аллараа Бэстээххэ бириэмэтигэр тиэрдэл-
лэригэр.
   9.Саха АССР Народнай комиссардарын Совета маннык
боппуруостары дьууллэ´эн баран бы´аарарыгар:
a/. K³h³p колхозтар cµ³hµ-ac баайдарын, туттар тэриллэрин атын колхозтарга биэрэр бэрээдэктэрин бигэргэтэригэр;
б/. Тыа ха´аайыстыбатын баана тус сыаллаах кредитынан к³´³р колхозтары хааччыйарыгар;
в/. K³h³p колхозтар государство иннигэр ылыммыт эбэ´ээтэлистибэлэрэ туолуутун ca²a бэрээдэгин ырытан o²opopyrap.
СТЕПАНЕНКО,
БКП(б) Саха уобаластаа±ы комитетын секретара. Уураах 4 экз. бэчээттэннэ.
Партийнай докумуону µ³рэтэн баран маннык тумуктэри о²орор то±оостоох.

1. Чурапчы оройуонун колхозтарын була сатаан, нус-хас олорор дьону со´уччу, кµµс ³ттµнэн к³´³рµµ ыытыллыбатах.
K³h³pµµ сµрµн биричиинэлэрэ: сэрии са±аланыан инниттэн тµ³рт сыл устата сатыылаабыт уот кураан содулуттан оройуон µрдµнэн туруоруллубут государственнай былаан сµрµн к³рд³рµµлэрэ толоруллар кыа±а cyo±a; былааны толорор инниттэн колхозтар кµµтµллµбэтэх ороскуоттарга киириилэрэ; государство баайын энчирэппэккэ сµ³´µнµ иитэр сыалтан экономикалара, µптэрэ-астара т³рдµттэн эстиигэ барар куттала µ³скээ´инэ.
Бу уураах байыаннай кэм суостаах сокуоннара государственнай былаан булгуччулаах туолуутунан ирдиир, бы­лааны толорботох биирдиилээн µлэ´иттэри, тэрилтэлэри уонна тустаах салайааччылары кытаанах холуобунай эппиэккэ тардар бириэмэ±э дьону быы´аа´ы²²а ту´аайыллыбыт дьа´ал курдук к³рµллµ³хтээх.
K³hµµ дьа´аллара ыытыллыбатахтара буоллар, нэ´илиэнньэ маассабай хоргуйуута тахсыа суох этэ диэн, ким оччолорго мэктиэ тылын биэриэх этэй?
Бюро оройуон бастакы салайааччыларыгар бµттµµн оройуон дьа´алтатын таарыйар боппуруос ту´унан тугу да биллэрбэккэ эрэ, туох да±аны кэпсэтиитэ, субэтэ, саргыта суох  кэтэхтэн   хайдах  со´уччу,   кµµс  ³ттµнэн  уураа±ы та´аарыа±ай?
Маны барытын аахсыбакка туран, «буруй эрэ Моттойо±о» диэбиккэ дылы, Семен Борисовы олорботох дуо´уна´ыгар олордон, бы´аччы дьа´айбатах дьа´алын дьа´айтаран, дьон-сэргэ opтoтyrap кэлтэйдии сырдык аатын киртитии, балыйыы т³´³ сиэрдээ±ий?
Кырдьык, Семен Захарович, Компартия уобаластаа±ы комитетын бюротун уураа±ьн толорон, комиссия 8 чилиэннэрин, оройуон, нэ´илиэктэр уонна колхозтар салайааччыларын кытта ³йд³т³р, тэрийэр µлэлэргэ кыттыбыта мэлдьэх буолбатах.
2. Бюро yypaa±a ыксалынан, дьыала т³рдµгэр диэри ситэ µ³рэтиллибэккэ ылыллыбыта уонна ти´э±эр тиийэ хонту-руолламмата±а. Докумуон туолбатах пууннарын и´ин сирэй эппиэтинэс олохтоммото±уттан дьон с³пк³ айманар. Ол курдук, бюро yypaa±ap этиллэринэн, µ³скээбит бала´ыанньа±а а²ардас колхозтары к³h³pµµ эрэ со±отох вариана хаалбыт буолла±ына, то±о сайын ортото, сылаас кэм²э ыытыллыбата?
К³´³н тиийиэхтээх оройуоннарга Компартия уобаластаа±ы комитетын соруда±ынан командировкаламмыт дьон ааттара-суоллара кимнээхтэрий? Бу µлэ´иттэр туох-ханнык тэрийэр, ³йд³т³р µлэни миэстэлэргэ ыыппыттарын ту´унан докумуоннар ханна баалларый?
Чурапчылар к³´³н тиийиэхтээх оройуоннарын салайааччылара туох-ханнык µлэни ыыппыттарай? Бу боппуруоска ким, xahaн уонна туох чинчийиини ыыппытай?
К³´³³ччµлэр олохторун-дьа´ахтарын тута билсэр сыал­тан Чурапчы салайааччыларыттан ким, xahaн, ханнык оройуоннарга сылдьан, туох тµмµктээ´иннэри о²орон, рес­публика µрдµкµ салалтатыгар тириэрдибитэй?
К³´³³ччµлэри Аллараа Бэстээххэ тэрээ´инэ суох к³рсµбµттэрэ. Кинилэргэ с³пт³³х усулуобуйа тэриллибэккэ, µгµстэр yhyн кэм²э aha±ac халлаа²²а ардахтан-хаартан, тыалтан тымныйан ыалдьыбыттарыгар, ³лµµ тахсыбытыгар кимнээх буруйдаахтарый? Маннык бы´ыы-майгы и´ин эппиэтинэ´и кимнээх сµкпµттэрэй?
Мантан да атын боппуруостарга кµн бµгµ²²э диэри эппиэт суох. К³ст³рµн курдук, Чурапчы оройуонун колхозтаахтарын к³h³pµµгэ Компартия уобаластаа±ы комитетын аппаратын, Совнарком уонна анал комиссия µлэлэрин, хас биирдии личность бу проблема±а кыттыытын си´илии µ³рэтиигэ правительство анал б³л³±³ тэриллиэхтээх дии   саныыбын. Дьыала ис дьи²ин бы´ааран, µµнэр к³лµ³нэ±э кырдьыктаах докумуону хаалларар комиссия састаабыгар бастатан туран Чурапчы, Мэнэ Ха²алас, Кэбээйи, Эдьигээн уонна Булу² оройуоннарын бэрэстэбиитэллэрэ киллэриллиэхтээхтэр. £ск³т³ наада буолла±ына, бу б³л³х µлэтигэр µлэлэ´эргэ бэлэммин биллэрэбин.
Георгий АРТЕМЬЕВ,
Саха Республикатын
Государственнай Мунньа±ын (Ил Тумэн) депутата


Views: 1613 | Added by: uhhan2
Total comments: 1
1 Андрей  
Саамай сеп.Бу ыстатыйаны "Кыым" уонна "Саха Сирэ" хаhыаттарга таhаараргыт буоллар.

Only registered users can add comments.
[ Registration | Login ]
Сонуннар күннэринэн
«  Кулун тутар 2011  »
БнОпСэЧпБтСбБс
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031
Көрдөө (поиск)
Атын сирдэр
Ааҕыылар

Баар бары (online): 23
Ыалдьыттар (гостей): 23
Кыттааччылар (пользователей): 0
Copyright Uhhan © 2024