ССРС спордун маастара Петр Попов «Саха бастакы маастардара»-диэн кинигэтин суруктаан бичиктээн автор миэхэ ыыппытын тутан Саха тэ²э суох буола µ³рэн олорон биир тыынынан ха±ыттан ха±ар диэри аа±ан кэбистим. Уонна ол ³рд³³±µ кэмнэри санаан ороммор кэтэх тардыстан сытан араа´ы санаатым.
  Тустуу бастаан са±аланыыта 1956 сыл. А±а дойду сэриитин кэнниттэн уон биир сыл буолан баран. Гитлер сэриитин кэмигэр сахалар элбэх ки´илэрин сµтэрэн а´ыыга кутууга ылларан тыыннаах эрэ буолар ту´угар кµнµстэри тµµннэри ыарахан µлэ±э сылдьар оччотоо±у Саха санаата тµ´эн самнан, му²урданан олордор да±аны µтµ³нµ кэрэлиири ыралыыра кµµстээх этэ.

    Ол да и´ин эбитэ дуу?, Саха ки´итэ бэйэтин ыччаттара атын сирдэртэн кыайыы-хотуу к³т³лл³³х кэлэллэрин улаханнык сµргэтэ к³т³±µллэн µ³рэ-к³т³ к³рсµбµтэ. Аны тустуу диэн ки´и аймахха ханнык да ыарахан бала´ыанньа±а, ханнык да улуу омуктарга кµрэс былдьа´ыытын бы´ыытынан инники кµ³²²э турбут к³рµ² буолар. Ол курдук Саха норуота эмиэ тустууну ис дуу´атыттан ылынан таптыыра. Оччотоо±у нэ´илиэктэргэ ыытыллар ы´ыахтартан са±алаан б³±³ст³р сити´иилэрин µ³рµµлээх дьоро киэ´элэргэ кэрэ кэпсэл о²остоллоро. Ырыаларыгар ыллыыллара, хо´оонноругар хо´уйаллара. Улахан кµµстээх бухатыыр дьон кыайыгас хотугас буолууга сити´иилэрин ыа´ах о²остон кэпсэтэллэрин истэн оччотоо±у са²а улаатан эрэр уолаттар кыанар тустуук буолар ту´угар ыра санааланан улааталлара.
   Петр Попов кинигэтигэр киирбит Саха бастакы маастардарын бииртэн биир сити´иилэрэ µс саханы дьо´уннук µ³рдµбµтэ. Онон бу кинигэ саастаах тустууну таптаччыларга олус кµндµ бэлэ±инэн буолбут. Кинигэ±э киирбит бастакы маастардар Дмитрий Данилов, Петр Гаврильев, Альберт Захаров, Зосим Иванов, Владимир Варламов, Семен Дмитриев, Николай Гоголев, Максим Сибиряков, Петр Алексеев, Эдуард Гегеев о.д.а. Саха норуота улаханнык билинэр ытык дьоно бааллар. Кинилэр олоххо эмиэ инники кµ³²²э сылдьан дьо´уннаах оло±у олорбуттара уонна олороллор. Тренердэр Василий Румянцев, Дмитрий Коркин, Николай Волков уо.д.а. бастакы энтизуаст тренердэр тустарынан аа±абыт. Эдэрдэргэ тустууга у´уллуу оскуолатын баралларыгар наадалаах матырыйаал бы´ыытынан ту´алыы´ы. Билигин ханна ба±арар аан бастаан Саха тустуутун са±алаабыт тэрийээччилэр, тренердэр, тустууктар ааттара интириэ´иргэтэр.
   Бу кинигэ±э киирбит сµµрбэ маастар уонна тренердэр, спорду тэрийээччилэр ахтыылара бэйэлэрэ хайдах са²араллара, бэл куоластыын илэ кэлэн бэйэлэрин тустууларын ту´унан кэпсээннэрэ ки´и кулгаа±ар илэ и´иллэргэ дылы. Бы´аччыта тустуу улахан талааннаах маастара Петр Попов дьонугар сэргэтигэр сµрдээх улахан кµндµ бэлэ±и о²орбут.
   Бэлэх диэтим. Мин табаары´ым Денис Горохов спортивнай оло±ун, µлэтин хамна´ын ту´унан икки кыракый кинигэни тылланан туран суруйаары, кинигэ суруйар диэн хайдах курдук ыараханын, элбэх тэрээ´ин µлэлээ±ин, ороскуоттаа±ын, ки´иттэн бириэмэ б³±³тµн сиирин эппинэн-хааммынан амсайан улаханнык со´уйдум. Аны сыы´а халты тыллары киллэрэн, сыы´а ³йд³бµллэри а±ааччыга биэрэр этиилэри о²оруом - диэн куттал эмиэ суо´уур. Кинигэ суруйуута уонна кинигэни о²орор тэрээ´ин а´ара элбэх µлэлээх буолар эбит. К³мµ´µ к³рд³³´µ²²э тэ²нээх хайы-µйэ история буолбут хаартыскалары, докуменнары к³рд³³´µн аны олору компютерщик булан тупсаран о²отторуу, суруйтарыы. Кинигэ ис хо´оонун суруйбутун кэннэ аны художник, дизайнер, верстальщик, литературнай редактор, корректордар, кинигэ редактордарын олоччу этэ²²э кэпсэтэн кими да хомоппокко µлэлэтэн кинилэр талааннарын дьо±урдарын ту´аныахха наада. Ити кэриэтэ судургу µлэлээн харчы ³л³р³н о±олорго, сиэннэргэ дьиэ туппут буоллар быдан ту´алаах буолуо эбит - диэн ³йд³³тµм. Сµµрµµтэ-к³тµµтэ, эрэйэ син биир араа-бараа буолуон с³п курдук суоттаатым.
    £сс³ былыргыны хасы´ан µлэлээ´ин хас эмэ уонунан сыл бириэмэ±ин ылар. Холобура М.Н.Сибиряков баара суо±а икки-µс бэчээтинэй лиистээх т³р³³бµт нэ´илиэгин дьонун т³рµччµлэрин о²ороругар: «отучча сылым барда»- диэбитин бастаан со´уйа истибитим. Онтон кинигэни кытары билсэн баран бу ки´и кырдьык оло±ун устата дьарык о²остон баччалаах элбэх дьону кытары кэпсэтиилэртэн, архыып докуменнарын ту´анан, аны олору хас биирдии ки´ини кµнµгэр дьылыгар тиийэ бигэргэтэр бэрт мыытарапка µлэтин к³р³н баран чахчы саллыбытым. Саамай ку´а±ана кинигэ±ин бэчээттэтэргэр спонсор к³рд³³н аны умна´ыт буола±ын. Дьэ, саамай улахан кы´ал±а ол буолар.
    Итинник кытаанах эппиэттээх µлэни, элбэх сµµрµµнµ-к³тµµнµ Петр Егорович аахсыбакка туран дьо²²о сэргэ±э, эдэр саа´ын до±отторугар, эдэр ыччатка спорду, буолан баран сахалар саамай таптыыр к³рµ²мµт к³²µл тустууну  пропогандалыырга анаан бу олус наадалаах кинигэни суруйан, о²орон аа±ааччыга бэлэх о²орон утары ууммута улахан махталлаах дьыала.
   Петр Егорович кинигэ суруйар ки´и к³рс³р бары кы´ал±атын к³рс³н ааспыты, умнуллубуту с³ргµтээри, чуолкай сыыппаралары, тэ²нэбиллэри к³рд³³н, бэрт элбэх дьону кытары µлэлэригэр ирдээн кэлэн, дьиэлэригэр уоттарыгар баран, бэйэтин дьиэтигэр, даачатыгар ы²ыран кэпсэппит. Онон кинигэ±э киирбит хас биирдии тµгэни, историческай фактор бы´ыытынан олус µрдµктµк сыаналаатым.
   Кинигэни Саха талааннаах спортивнай журнали´а, улаханнык ытыктыыр норуодунай суруйааччыбыт Егор Неймохов редакциялаабыт. К³²µл тустуу спордунан дьарыктанааччылар улахан до±ордоро, тустуу ис куукунатын кутун сµрµн µчµгэйдик билэр, дьон норуот таптаан аа±ар суруйааччытын тарба±а кинигэ±э сыстыбыта биллэр. Ол курдук ахтыыны биэрбит дьоннор суруктара µ³´ээ этэн а´арбытым курдук дьи²нээх бэйэлэрин тыллара ³ст³р³, куоластара кытары чоргуйарга дылы. Саамай хай±аллаа±а суруйааччы Е.П.Неймохов кинигэни о²ороругар, ис сµрэ±иттэн ылсан µлэлээбитин тµмµгэр кинигэ±э киирбит ахтыылар литературнай ³ттµнэн о²о´уутун та´ыма олус µрдµк буолбут.
   Корректор А.П.Мухоплева, художник А.А.Егоров, верстальщик В.В.Егорова µлэлээбиттэр. Кинигэ кээмэйэ 60Х90, уон биир бэчээтинэй лиис кээмэйдээх. Биир ты´ыынча ахсаанынан тахсыбыт. 
   Кинигэни аа±ан санаам бэркэ к³нньµ³рэн олорон «Урукку алта уон а±ыстар»-диэн µ´µс кинигэбин о²орсо сылдьарбын санаатым. Петр Егорович бу кинигэни суруйуута, урукку алта уон а±ыстарга кытаанах сайаапканы о²орбут. Били эдэригэр бэрт эрчимнээхтик тустан кµлµмнэтэрин курдук тэрээ´инэ, хапса±айа, кыа±а тµргэнэ ба´ыйан кинигэтин хайы-µйэ тустуу юбилейдаах сылынан та´ааттара охсубут.
   Урукку алта уон а±ыстар сµрµн кы´ал±абыт кинигэбит типогравскай ороскуотун уйунууга умналаа´ын буолла. Тустуу 55 сылынан сибээстээн Олимпийскай чемпионнаах алта уон а±ыс киилэлээх маастардар тустарынан интириэ´инэй кинигэни ³й³³ччµлэр бу расчетнай счекка харчы ыытан кинигэ бириэмэни сµтэрбэккэ бириэмэтигэр бэчээккэ тахсарыгар к³м³л³´³ргµтµгэр к³рд³´³бµн. Кинигэ±э тустууктар спортивнай олохторун, былыргы номох буолбут кµµстээх уохтаах ³бµгэлэрин, ыччаттарын о±олорун, сиэннэрин дьиэ кэргэттэрин кытары билсиэххит.
  
   ИНН  143 500 787 446
   Расч. Счет. 408 028 107 760 001 713 37
   Акционерный коммерческий банк. Сбербанк РФ
   (ОАО) в лице Якутского отд. 8603
   (Доп. Отд. №060)
   БИК  049 805 609
   Счет:  301 018 104 000 000 006 09
                                                      
                                                                               Арамаан Дь³гµ³рэп.