| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1280]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[839]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[555]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[155]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[224]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[670]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[377]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[93]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[23]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
|
История, философия
[239]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[153]
|
|
литература
[42]
|
|
здоровье
[465]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[123]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2013 » От ыйа » 30 » Саха Республикатын, саха норуотун инники кэскилэ – сиэрдээх буолууга, сырдык буолууга, µтµ³ буолууга. Хара²а халыйыа, сиэрдээх суол ыраахха
Саха Республикатын, саха норуотун инники кэскилэ – сиэрдээх буолууга, сырдык буолууга, µтµ³ буолууга. Хара²а халыйыа, сиэрдээх суол ыраахха | 08:29 |
С³дµ³т Тумуу´ап быы´ы сэгэтэн бы´аарыыта
Бу кµннэргэ «Сиэрдээх Арассыыйа» партия ту´унан була сатыы-сатыы кэпсии-ипсии сатаатылар а±ай. Мин бэйэбит эргин мучумааны этэбин. Му²ур у´угар бу партия и´игэр туох буола турарын билбит ки´и баар ини дэтэлээтилэр. Быы´ы сэгэтэн быктарар наадата тирээтэ.
Ол ту´унан бу партия Саха сиринээ±и салаатын салайааччыта Федот Семенович ТУМУСОВТАН ордук ким бы´аарыай. Ити ыйаммыт ыйытыктары киниэхэ ту´аайыахха.
- Дьэ, Федот Семенович, µгµс дьону долгутар ыйытыктары бэйэм ааппыттан биэрэрбэр а´а±астык хардараргар к³рд³´³бµн. Сиэрдээхтэр ы´ыллан эрэллэр, регистрацияны ааспатылар дииллэр. Эн харда²?
- Би´иги «Сиэрдээх Арассыыйа», «Справедливая Россия» политическай партиябыт кыа±а, кµµ´э-уо±а кµн-тµµн улаатан и´эр. Государственнай Дума±а баар фракциялартан профессиональнай, билии-к³рµµ ³ттµнэн саамай кµµстээхтэрэ буоларын бары билинэллэр. Т³´³ да дуо´унастары биэрбэтэхтэрин и´ин, Ил Тµмэ²²э саамай кимэн киирсиилээх, конструктивнай этиилэрдээх фракциянан эмиэ сиэрдээхтэр киэннэрэ буолар. Ол и´ин билигин былааска олорор «Единэй Россия» партия би´игиттэн дьиксинэр, былааспын былдьатыам диэн куттанар. Атын кыра партиялар «Сиэрдээх Арассыыйа» би´иэхэ тугу да хаалларымаары гынна диэн сэрэ±эдийэллэр. Ол и´ин хайа ба±арар ³ттµттэн би´иэхэ саба тµ´µµлэр бааллар. Ис хо´ооно, т³рд³-т³рµ³тэ ³йд³н³р. Би´иги быыбардарга кытта µ³рэннибит. Юридическай да ³ттµнэн, тэрээ´ин да ³ттµнэн биир саамай кµµстээх хамаандабыт диэн сананабыт.
Би´иги, биллэн турар, регистрацияламмыппыт. Ону утарсааччылар бааллара. «Единэй Россия» то±о утарсарый диэтэххэ, эппитим курдук, би´игини кытта киирсэриттэн сµрдээ±ин куттанар, хайдах эмэ гынан кыттыбата буоллар диэн ба±а санаалаах. М³хс³ сатыыр гынан баран, кыаллыбат дьыала. Ааспыт Ил Тµмэн быыбарыгар эмиэ икки нэдиэлэни бы´а би´иги рекламабытын ылан кэби´эн баран, быыбартан у´улуннулар диэн эмиэ дьону улаханнык албыннаан тураллар. Били²²и хамсаныылар эмиэ ол сиэринэн баран эрэллэр. Ол эрээри, хайа му²ун, дьон барытын ³йдµµр, ким тугунан тыынарын билэр.
Конференция±а уон биэс боппуруос к³рµллэр. Хас биирдии боппуруос к³рµллэригэр конференция мунньа±а буолар. Хас боппуруос к³рµллэн бµттэ да, конференция мунньа±а чопчу бу боппуруо´у к³р³н бµттэ дэнэр. Ол бы´ыытынан боротокуол о²о´уллар, бы´аарыы ылыллар. Конференция хаста к³´³рµллµ³н с³бµн ту´унан Россия юстициятын министиэристибэтин дьи²нээх официальнай суруга баар. Барыта устаапка с³п тµбэ´иннэрэн о²о´уллубут дьыаланы токурутан, дьо²²о булкууру та´аара сатаа´ын барар.
Иккис ³ттµнэн к³р³р буоллахха, ким ба±арар тугу саныыра быраап, тугу этэрэ к³²µл. Чопчу бу интэриниэт эйгэтигэр ким ба±арар тугу ба±арар туойуон с³п. Ол гынан баран, биири ³йдµ³хтээхпит – кырдьык µрдµгэр сымыйа ыттыбат. Докумуоннары о²оруу юридическай ³ттµнэн, сокуон ³ттµнэн барыта с³пт³³х буолуохтаах. Ол с³пт³³±µн ким бы´аарарый? Холобур, бу регистрация боппуруо´ун Киин быыбардыыр хамыы´ыйа бы´аарар. ЦИК уураа±а тахсан турар. Барыта с³пт³³х диэн бы´аарыллыбыта.
- Онно с³п буолбакка, сорох хандьыдааттары харыларыттан харбаппыт тµ³кµттэр диэн дьаралыктыырга кытары тиийтэлээн эрэллэр.
- £с хо´ооно баар – сыы´аны µлэлээбэт эрэ ки´и о²орбот. Быар куустан таах олорор ки´и, биллэн турар, туох да сыы´аны-халтыны та´аарбат. Оттон µлэлии сылдьар, экономика, ха´аайыстыба эйгэтигэр эриллэ сылдьар ки´и сыы´ыан, ал±а´ыан с³п. Ол гынан баран, кини сокуону кэ´иэ суохтаах. Мин бэйэм ха´аайыстыбаннай µлэ±э элбэхтик эриллибит ки´и бы´ыытынан итини сµрдээх µчµгэйдик билэбин. К³нн³рµ кµннээ±и µлэттэн тахсыбыт сыы´алар дуу, эбэтэр сокуону куруубайдык кэ´иилэр дуу диэн боппуруо´у суут-сокуон эрэ бы´аарар.
Хас биирдии ки´и ханнык ба±арар экономическай эйгэ±э к³рµµтэ тус-ту´унан. Кини к³р³рµн-истэрин, билэрин курдук о²о´уллубатах буолла±ына, сыы´а диэн этэр. Уонна µрдµттэн ба´а быра±ан, бу тµ³кµннээ´ин, сыы´а о²оруу, уоруу-талаа´ын диэн этэр сатаммат дии саныыбын. Сыы´аны о²орбот ки´и диэн суох уонна чопчу ки´и сокуону кэспитин-кэспэтэ±ин суут-сокуон эрэ бы´аарар диэн ³сс³ т³гµл то´о±олоон этэбин. Суут бы´аара илигинэ араастаан кэпсииллэрэ оруна суох. Хайа ба±арар ха´аайыстыбанньыгы хайдах ба±арар сыаналыахха с³п. Холобур, сэбиэскэй былаас са±ана µспµкµлээн диэн дьаралык баара. Сокуону кэстэ диэн оччолорго хаайыыга олордоллоро. Билигин оннук ки´и урбаанньыт, бизнесмен диэн ааттанар. Суут-сокуон, олох эйгэтэ уларыйан турар.
- Бу соторутаа±ыта Кырдьа±аа´ап «Сиэрдээх Арассыыйаны» биир ки´и партията буолла диэн этэн а´арбыттаа±а. Мин, арыый да тэйитэн к³р³р ки´и, ³йдµµрбµнэн, т³тт³рµтµн, кэллиэгэлэргэр бэйэлэрин кыахтарын толору ту´анан µлэлииллэригэр к³²µлµ биэрэр курдуккун. Кырдьа±аа´ап ити этиитигэр туох диэн хардара±ын?
- Испии´эктэри бигэргэтиигэ сµрдээх улахан м³ккµ³р тахсан турар. Киэ² кэпсэтии тахсыбыта. Ол саамай с³пт³³х. Демократическай ньымаларынан би´иги дьµµллэ´эммит испии´эги бигэргэтэн турабыт. Онно Кырдьа±аа´ап Федоровы утарабын диэн эппитэ. Биэс-алта ки´и тыл этэн, м³ккµ´эн баран куоластаан, испии´эги бигэргэппиппит. Онно мин этиим ааспыта. Кырдьа±аа´ап, мин этиим ааспата, Тумуу´ап этиитэ ааста, онон барыта Тумуу´ап эрэ этиитинэн бара турар диэн куо´урданан кэлин этэр. Дьи²инэн, бу т³рдµттэн сыы´а. Салайааччы кµµстээх, ылыннарыылаах тыллаах буолан, с³пт³³х хайысханы талан, с³пк³ дьа´анан суолу-ии´и тэлиэхтээх. Ол ханнык ба±арар салайааччы, лидер эбээ´инэ´э. Дьон-сэргэ тугу диирин, туох санаалаа±ын ыара²натан к³р³н баран, бы´аарынар. Аны туран, дьон араас-араас. Дьон к³рµµлэригэр партия интэриэ´ин дьµ³рэлээн, с³пт³³х хайысханы биэриэхтээх. Тэрилтэ µлэ´иттэрэ дуу, чуолаан, бу партия чилиэннэрэ ону ³й³³нн³р куоластыыр буоллахтарына, ол саамай с³пт³³х дьыала дии саныыбын.
Кырдьа±а´аап аан бастаан быыбарга, куорат мээрин быыбарыгар кыттарыгар, быыбарга устунан баран, харчы ылбыта диир сатаммат эрээри, «не без корысти это было дело». Са²а талыллыбыт куорат ба´ылыга кинини ЖКХ эйгэтин салайарга µлэ±э ылан, Кырдьа±аа´ап билигин µчµгэйдик µлэлии олорор. Бары билэргит курдук, итиннэ кини бэйэтин чаа´ынай бизне´э эмиэ баар. Партия интэриэ´ин ³р³ туппакка, бу чаа´ынай интэриэ´ин, бизне´ин ³р³ тутан, мин санаабар, ол и´ин партияны кини утары барда.
- Ити мандааты атыыла´ан ылыы диэн этэллэригэр тохтоотоххо, дьон ³йд³³б³тт³рµттэн тахсар бы´ыылаах. Били²²и быыбар сокуонунан хас биирдии хандьыдаат быыбарга туттар µптээх, фондалаах буолар. Ханныгын да и´ин харчы син биир оруолу оонньуур.
- Быыбарга ити мин саамай с³бµлээбэт ³ттµм. Политическай µлэ-хамнас саамай м³кµ ³тт³ - ити харчы. Харчыта суох билигин ким да хамнаабат. Биир ³ттµнэн, эмиэ да с³п. ¥лэлиир-хамсыыр ки´и хамна´а т³л³нµ³хтээх буолла±а. Матырыйаалы босхо ким да±аны биэрбэт. Кумаа±ыттан са±алаан кырааскатыгар тиийэ атыыла´ыахха наада, типография±а харчы т³лµ³ххэ наада. Политическай µлэ-хамнас харчыта суох барбат. Ханнык ба±арар хандьыдаат, ханнык ба±арар партия спонсордартан харчы булан µлэтин ыытар. Ол харчы биэрбит ки´и хайаан да атыыласта диэн буолбат. Холобур, Кырдьа±аа´ап эмиэ кэмигэр партия±а кырата суох харчынан к³м³л³´³н турар. Ол аата кини атыыласпыта диэн буолбатах, кини бу партияны ³йµµрµн биллэрэн, бэйэтин кыа±ын и´инэн кµµскэ к³м³л³´³р этэ. Билигин атын ким эмэ эмиэ оннук к³м³л³´³р буолла±ына, ол хай±аллаах эрэ дьыала.
- Эмиэ дьон тылыгар сигэниим. Сорох хандьыдааттара саастаахтар э²ин диэн хомуруйаары гыналлар. Мин к³рд³хпµнэ, эн бэйэ² тула ордук эдэр ³ттµн тµмэр курдуккун. Креативнай идиэйэлэри хото ту´ана±ын. Ити – эн политика±а ³р сыллаах µлэ² µ³рµйэ±э дуу, урут-уруккуттан итинник са²а±а дьулу´ар эти² дуу?
- Мин до±орум Мандар Уус этэн турардаах. Би´иги, сахалар, сµрдээх тыйыс усулуобуйа±а, уустук бы´ыыга-майгыга ³л³н-сµтэн, симэлийэн хаалбакка тыыннаах хаалбыт т³рµ³ппµт – би´иги уус буолуубут. Уус диэн суохтан баары о²орор. Били²²илии тылынан этэр буоллахха, би´иги креативнай буоламмыт, уустук кэм²э с³пт³³х ньыманы буламмыт тыыннаах хаалабыт. Инники кэскилбит эмиэ онно сытар. Ол и´ин би´иги хайаан да±аны са²алыы толкуйдуур, суохтан баары о²орор, с³пт³³х ньымалары тµргэнник булар дьону ту´аннахпытына, µлэбит-хамнаспыт кэскиллээх буолуо±а. Ити мин бэйэм эппэр-хааммар, ³йб³р-санаабар и²эринэ сылдьар бигэ санаам. Аны уон сылынан сэбиэскэй кэм²э иитиллибит, ³й-санаа ³ттµнэн сиппит, µ³рэ±и барбыт, идэни ылбыт к³лµ³нэ бµтэр. Туох баар µлэ-хамнас, туох баар былаас, салайыы барыта бу 90-с сыллардаахха иитиллибит дьон илиитигэр киириэ±э.
Бу олох туспа дьон. Са²а дьоннор, са²а кэмнэр и´эллэр. Дойдуларын таптыыр, омуктарыгар бэриниилээх, талааннаах оннук эдэр дьону бµгµн таба к³р³н, бэйэбитигэр сы´ыаран, иитэн-такайан та´аарыахтаахпыт. Бэйэм профессор да буоларым бы´ыытынан, уруккуттан эдэр дьону таба к³р³н, суолларын-иистэрин булалларыгар к³м³ буолуу – ки´и да, саха да бы´ыытынан ытык иэ´им дии саныыбын. Ол курдук, ити Айсен Сергеевич Николаевы кэмигэр таба к³р³н, с³пт³³х суолу буларыгар т³´µµ кµµс буолбуппунан киэн туттабын. Оннук ытык иэс курдук санаан, билигин да±аны эдэрдэри ³йµµбµн, ³р³ тутабын. Би´иги хамаандабытыгар эдэрдэр элбэхтэр. Сµµрбэччэлээх, отуччалаах, тµ³рт уончалаах дьон атын уопуттаах, саастаах дьону кытта тэ²²э, биир санаанан µлэлииллэр. Кµµспµт биир ³рµтэ онно.
- Тµмµкпµтµгэр, с³ллµбэттии баайан кэби´эр курдук, бар дьо²²ор тугу этиэ² этэй?
- ¥рдµк айыылар сиэрдээ±и сыдьаайаллар. Ити эмиэ Мандар Уус этиитэ. Ол аата бу би´иги кэскилбит, Саха Республикатын, саха норуотун инники кэскилэ – сиэрдээх буолууга, сырдык буолууга, µтµ³ буолууга. Хара²а халыйыа, сиэрдээх суол ыраахха тиэрдиэ. «Сиэрдээх Арассыыйа» партия кэскилэ сµдµ. Саха омук, Саха сирин, бµтµн Арассыыйа да дьыл±атыгар би´иги партиябыт оруола сµрдээх улахан. Дьон да ону ³йдµµр. £йдµµр дьон ³йµ³хтэрэ диэн би´иги эрэнэбит.
Кэпсэттэ Венера ПЕТРОВА
|
|
Category: Политика.Митинги. Пикеты. Партии |
Views: 1368 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 112 Ыалдьыттар (гостей): 112 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
