«Ботуобуйа уруккута уонна билиҥҥитэ»
Маннык ааттаах кинигэни Сунтаар улууһун Кириэстээҕэр төрөөбүт-үөскээбит билигин “Новай” сопхуос олохтооҕо 90 сааһын туолан эрэр оҕонньор Алексей Васильевич Григорьев соторутааҕыта суруйан таһаарда.
Аан маҥнай Алексей Васильевич кинигэтиттэн ниэп уонна алмаас үлэһиттэрэ уонна тэрилтэлэрэ олохтоох норуокка ынырык ыарахан буруйу оҥорбуттарын, кыра Ботуобуйа урукку баайтан-баай айылҕатын алдьаппыттарын, билигин туох да хаалбатаҕын ойуулаан-бичиктээн суруйбут уһун кэрчигин кылгатан аҕалыахха наада.
Алексей Васильевич маннык уобарастыыр: «Урут саас үрэх иһин толору кэриэтэ, куруппааскы үөрэ буолааччы, оннук халыҥ үөрдээх этэ. Күнү-ыйы бүөлүүр, мэктиэтигэр, халлаан боруора хараҥаран ылар курдук, халыҥ үөрдээх куруппааскы көтө-сүүрэ сылдьар буолара. Ол айыытыгар,... киэҥ маар үрэх ыарҕатыгар биир куруппааскы суолун көрдөххүнэ, көрдүм диигин. Күнү быһа сылгы көрдөөн үрэҕи-тыаны кэрийбитиҥ иһин биир куруппааскы суолун булан көрбөккө эргиллиэххэ сөп. Үрэххэ, күөлгэ балыга киһи хараҕар көстө устара. Хатыҥҥа мустан олорор куртуйах үөрэ, халлаан сулуһун курдук, дэлэй элбэх этэ... Улардар сарсыарда, киэһэ аһаабыт сирдэрэ, хаар үрдүгэр бэс мутукчата, мутуга тохтубута харахха быраҕыллара. Тайахтар талаҕы тоһутан айааҥҥа киирэн аһаабыт сирдэрэ... эйигиттэн куотан онно манна үктээн ааспыт суолларын күҥҥэ үһү-түөрдү көрүөххэ сөп этэ. Күнү-ыйы бүөлүүр, мэктиэтигэр, халлаан боруора хараҥаран ылар курдук, халыҥ үөрдээх куруппааскы көтө-сүүрэ сылдьар буолора. Ол айыытыгар,... киэҥ маар үрэх
ыарҕатыгар биир куруппааскы суолун көрдөххүнэ, көрдүм диигин. Күнү быһа сылгы көрдөөн үрэҕи-тыаны кэрийбитиҥ иһин биир куруппааскы суолун булан көрбөккө эргиллиэххэ сөп. Мин арааһа хара улар диэни көрбөтөҕүм түөрт уонча сыл буолла быһыылаах. Эргиччи кэпсээҥҥэ сылдьар, кэриигэ киирэн аһыыр, халыҥ үөрдээх, бары куоталаспыт курдук эмис, минньигэс эттээх, саспакка үөмпэккэ, көнөтүк туттан хааман киирэн бултататарын сөбүлүүр тиит улардара диэни олох көрбөппүн... Олох да көтөллөрүн умнан кээһэр курдук, оннук чычаас булт баара Ботуобуйа үрэҕэр. Билигин оннук суох».
Алексей Васильевич төһө да дьиҥинэн үерэҕэ суоҕун иһин олох уонна үлэ орто уонна үрдүк оскуолатын, наукатын ситиһиилээхтик бутэрбит кырдьаҕас буолар. Кини үйэтин туххары колхуоска уонна сопхуоска хара үлэҕэ сарсыардаттан киэһээҥҥэ дылы, кыһалҕа тирээтэҕинэ түүннэри күүһүн муҥутуурунан үлэлээбит хоһуун киһи.
Куруҥ Өлөксөй (Алексей Васильевич хос аата) алмаас Амакинскай экспедициятын үлэтин оскуолатын чиэстээхтик уонна суобастаахтык барбыта. Ол иһин Кыра Ботуобуйа үрэҕэр Амакинскай экспедиция 131-с партиятыгар үлэлии сырыттаҕына партия хосчааһын сэбиэдиссэйинэн кинини үөһэ таһааран, үрдэтэн үлэҕэ ылбыттара.
Куруҥ Өлөксөй үөрэҕэ суох буолан түөрүйэҕэ, наукаҕа уонна бөлөсүөпиаҕа маарынныыр өйү-санааны, түмүктэри уонна дакаастабыллары олохтон уонна үлэттэн-хамнастан түөрэн таһаарар, индукция ньыматын
бэйэтин толкуйдарыгар киэҥник туһанар. Онон кини индукциялара үөрэхтээх дьоннор дедукцияларын, кинигэттэн ылан суруйбуттарын кытта кэлин уһугар сөп түбэсиһэллэр. Онон кини саҥата-иҥэтэ бүтэһигэр сыыстарыыта суох буолан тахсар.
Маннык түмүгү Алексей Васильевич бэйэтин тылларыттан-өстөруттэриттэн оҥорон таһаарыахха сөп. Кини этэр: «Айылҕа эстэ-быста, куура-дьадьайа турарын күн аайы көрүөххэ сөп. Мин биир бэйэм, айылҕа баайын барытын, уруккутун курдук оҥорон баран, алмааһа, ниэбэ суох олоххо дөбөҥнүк сөбүлэһиэм этэ дии саныыбын. Ити ниэп уонна алмаас дьон уопсай баайа буолбатаҕыттан хомойон этэбин.
Ити үөһээ ааттаммыт ниэп уонна алмаас дьоҥҥо сулусспалыы турбата, сиир эрэ дьон сиир, аһыыр эрэ дьон аһылыга буолбута – ол хомотор. Төһө да элбэх баайтан, кыра ычалаах дьон, кэлтэгэй хамыйаҕынан баһан аһыырын сөбүлээбэт араҥата көстөн, “Новай” сопхуоһу “по миру” ыыппыта ама тугу да дакаастаабат дуо? Урут хаһан эрэ күүһүлэммит дьахтары санаан кэлэн, бүгүн эмиэ күүһүлээбит курдук буолбатах дуо? Мин саныахпар итинник эрэ этэргэ миэстэ хаалбыкка дылы... Миэхэ итинтэн атыннык, өйбөр сатаан киирбэтэ. Ботуобуйа, Иирэлээх үрэхтэр уулара техническай уу болла диэн быйыл өрөспүүбүлүкэ бырабыылыстыбатын отчуоттуур мунньаҕар, чуолаан Алмазнай бөһүөлэк олохтоохторо, Арассыыйа империятын сүрүн омуктара, айдаарбыт аатттаахтар. Биир да хаптаҕай мурун, кыараҕас харах кыһаллыбыт
сураҕа суох. Биир өттүнэн өйдөөтөххө, эмиэ тоҕо айдаарыай син биир онно ким да кыһаллыбатын билэрэ бэрт буоллаҕа дии».
Алексей Васильевич убаҕас ниэп уонна алмаас таас дьоҥҥо сулууспалаабатыттан, сиир эрэ дьон сиир, аһыыр эрэ дьон аһылыктара буолбуттарыттан, харчы барыта ити дьон кармааныгар киирэриттэн кэлэйэр, хомойор уонна күүһүлээһин курдук көрөр.
Сиир, аһыыр, харчыны кармааннарыгар уктар дьоннорунан еврейскэй олигардар буолбуттарын туһунан үрдүктэн үрдүк үөрэхтээх, еврей ааттаах публициһэ уонна биир үчүгэй суруйааччыта Э. Тополь этэр-тыынар («А и Ф”, №18, 1998).
Кини суруйарынан еврейдэр таҥаранан атын омуктары салайарга талыллыбыт дьоннор, Арассыыйаҕа тыһыынча сыллааҕыта олохсуйбуттара, ол гынан баран харчы (финансобай) уонна бэлиитикэ былааһын аан маҥнай илиилэригэр ылбыттар.
Бу иннигэр, - эбэн этэр Э. Тополь, - еврейскэй банкирдар, ол аата финансово-государственнай капиталистар, олигардар немецтэр харчыларын, рентаҕа, компенсацияҕа, нолуокка диэн биир да харчыны төнүннэрбэккэ күүс өттүнэн туура тутан ылбыттар. Куруҥ Өлөксөй этэринии, Германияны «по миру» ыыппыттар, аһан уонна аһаҕастык эттэххэ ыстаана, ырбаахыта уонна атах таҥаһа суох хаалларбыттар. Бу маннык быстыы уонна дьадайыы түмүгэр Гитлер көстүбүтэ, дьыала Холокуоһунан бүппүтэ, оттон Арассыыйаҕа
Холокуост ынырыктаах уонна алдьархайдаах нууча буунугар кубулуйуоҕа- диир Э. Тополь.
Кэлин уһугар кини еврей норуотун өлөртөн быыһыыр туһуттан еврейскэй олигархияҕа сүбэлиир: иҥсэни, сиир-аһыыр оботу, нуучалар харчыларын апчырыйыыны уҕарытыҥ, олус жидовствалыыргытын тохтототуҥ, албыннаан, уоран уонна күүс өртүнэн разбойдаан ылбыт харчыгыт сорох бырыһыанын төннөрүҥ, - диир.
РФ Конституционный Судун председателэ В. Зорькин РФ президенигэр В. Путиҥҥа 2019 сыллаахха тохсуньуга куттаммакка сүбэ биэрдэ. Ол иннигэр президент бэйэтин садаачатын кыайан толорбот, дойдуну грамотнайдык кыайан салайбат диэн малтаччы эттэ. Куруҥ Өлөксөй ниэп уонна алмаас норуот баайа буолбатаҕыттан хомойоругар дылы, В. Зорькин хомойоро диэн В. Путин норуот баайын, харчытын бэйэтин хармааныгар угуутун уонна однодачниктарыгар, однокурсниктарыгар бэлэхтээһиннэрин уонна норуотка дьадьайбатын уонна быстыбатын наадатыттан тугу эмэ, хас эрэ бырыһыаны хаалларары сатаан дьүөрэлээбэтиттэн. Маннык сатабыл суоҕуттан Арассыыйаҕа иккис Октябрскай революция буолуон сөп диэн В. Зорькин сэрэтэр.
Норуот баайын, харчытын барытын туура тутан былдьаабыт буоллаххытына ханнык эмэ өттүн төҥнөрүөх тустааххыт диэн Э. Тополь модьуйар. Оттон В. Зорькин этэринэн норуот баайын, харчытын сөптөөх сорҕотун норуокка аан маҥнайгыттан хаалларыллыахтаах. Итинник
дьаһамматахха Холокуос, нууча уодаһыннаах бууна уонна революция эбэһээт буолар диэн этэн таһаарыахтарын баҕараллар. Ол гынан баран Тополу уонна Зорькины биир да олигарх истибэтэҕэ, приватизациялаабыт, апчырыйбыт норуот уопсай, государственнай баайын, харчытын бэйэлэрин уонна доҕотторун карманнарыгар 100 % укпуттара.
Ол иһин сионистскай мафия приватизация диэн ааттаан Арассыыйаны үчүгэйдик бэлэмнэниллибит аһаҕастык халааһынынан дьарыктаммыта, сыала боростой этэ – туох баары барытын уоруохха, кураанахтыахха, Арассыыйаны суох оҥоруохха диэбит былаанын барытын кэриэтэ толорбута диэн түмүккэ С. Бабичев кэлэр.
Оттон биһиги Куруҥ Өлөксөйбүт үөрэхтээхтэрдэн соччо хаалыан баҕарбат, ол иһин бу да түбэлтэҕэ лоп бааччы этэн таһаарар: “Онтон Алмазнай бөһүөлэк кэлэр. Драга үлэлээн алмаас сууйар, Барыыс киирэр сирэ. Ол барыыс биэрэн киллэрэллэрэ, киллэрэр сиригэр киирэр, киллэрбэт сиригэр эмиэ киирбэт, Дьэ онон Ботуобуйа үүнэрэ-сайдара, кэхтэрэ хайата баһыйыа биллибэккэ турар. Хотторуута хоторо буолуо диэн хобдох санаа киирэ турар буоллаҕа».
Кини хаһан, ханна баҕарар уонна тугу баҕарар ыйааһыннаан, анализтаан этэр. Суруйара үөрэх быһыытынан эттэххэ тезистан, антитезистан уонна синтезтэн турар. Тезис быһыытынан барыыс киирэр сиригэр киирэр, ол аата Алмазнай бөһүөлэккэ, антезис, уун утары этии быһыытынан барыыс киирбэт сиригэр, ол аата Ботуобуйаҕа, киирбэт.
Ботуобуйа үүнэрин-сайдарын тезис оҥордоххо, тезиска таҥнары хайыылаан эттэххэ Ботуобуйа кэхтиитэ антезис буолан тахсан кэлэр. Куруҥ Өлөксөй куруутун ыараҥнатан, синтезтаан өйдүүр: «Дьэ, онон Ботуобуйа үүнэрэ-сайдара, кэхтэрэ хайата баһыйыа биллибэккэ турар”. Ол гынан баран “хотторуута хоторо буолуо диэн хобдох санаа киирэ турар буоллаҕа” диэн хомолтолоох.
Куруҥ Өлөксөйү батыһан өйдөөтөххө сүүһүнэн сиртэн хостонор минераллар бары алмаас курдук барыыһы киллэрэллэр. Ол гынан баран ити муҥура суох элбэх барыыстан саха сирин төрүт олохтоохторун туһатыгар биир да харчы киирбэт. Бу түмүгэр Общественная организация «Якутия – Наше Мнение” салайааччыта Степан Петров этэринэн олохтоох дьоҥҥо тыыннаах хаалалларыгар туох да хаалбат, Арассыыйа нэһилиэнньийэтин үгүс өттө быстар, хоргуйар, элбэхтик ыалдьар уонна өлүөхтэрин иннинэ өлөллөр («Туймаада”, от ыйын 30 күнэ). Кини Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэрин Туһаайыытыгар олигархия уонна кини хос моонньохторо Арассыыйа чиновниктара уонна Госдума депутаттара олохтоох норуоттарга барыыстарыттан көҕүрэтэн рентаны төлүөхтээхтэр диэн суруйар.
Рента – политэкономия сокуона. Ол иһин Аляска хас биирдии олохтооҕо сылга 1 тыһыынча доллары кинилэр сирдэригэр кыһыл көмүс хостоноруи иһин ылаллар. Оттон ниэптэн 2 тыһыынча доллардаах чек ылаллар. Ыалга 4 киһилээх буоллаҕына 8 тыһыынча доллардаах чек тиксэр. Маннык элбэх рентаттан тиксэр харчы доходун Аляска түгэх сирдэригэр олорон бултунан
уонна балыктааһынан дьарыктанар дьоннор эмиэ ылаллар, Куруҥ Өлөксөйдүү эттэххэ, кэхтибэккэ үүнэллэр-сайдаллар.
Холбоһуктаах Арабскай Эмираттарга ниэп эрэ хостонор. Ниэптэн ылыллар рента суотугар ити дойдуга олорор дьоннор олохторун таһыма аан дойдуга саамай үрдүктэриттэн биирдэстэрэ буолар. Оттон саха сиригэр ниэп эрэ буолбакка сүүһүнэн элбэх сир баайа хостонор. Онон саха норуотун олоҕун таһыма рента ылара буоллар аан дойду үрдүнэн саамай үрдүк буолуохтаах этэ.
Сорох арабскай дойдуларга төрүт олохтоохторго үксүн квартираны төлөбүрэ суох үллэрэллэр уонна квартплататтан босхолуулар. Ити Сэбиэскэй Союзка курдук, атына диэн квартплата суоҕун курдук этэ.
Туркменияҕа аан дойдуга суох социальнай льготалар бааллар. Нэһилиэнньэ электроэнергияны, ууну, гааһы уонна тууһу төлөбүрэ суох ылар. Квартплата, ЖКХ өҥөлөрө, общественнай транспорт проеһа уонна килиэп сыаната суоҕун кэриэтэ. Дизельнай уматыкка, бензиҥҥэ сыана кып-кыра, кэпиэйкэ эрэ. Ити эмиэ Сэбиэскэй Союзка курдук. 1947 сылтан Сэбиэскэй Союзка аҕыйах кэпиэйкэ сыаналах бары табаардар уонна продукталар сыаналара сыл аайы түһэ турбута, онон өр-өтөр буолан баран сыанатата суох, коммунистическайдык түҥэтиллиэх курдук буолан испитэ.
Кувейт 3 тыһ. доллары, Саудовскай Аравия 10 тыһ. доллары уонна Холбоһуктаах Арабскай Эмираттара 150 тыһ. доллары саҥа төрөөбүт оҕо банковскай счеттарыгар ыыталлар. Оттон комментатордар бэлиэтииллэринэн
Арассыыйа хасидскай олигархията саҥа төрөөбүт оҕо эмсэҕин айаҕыттан туура тардан ыларга куруутун бэлэм.
Оҕо эмсэҕэр, Куруҥ Өлөксөй этэринии “Ботуобуйа үүнэригэр-сайдарыгар” орускуотуруон, барыыһын энчирэтиэн баҕарбат олигархия төрүт норуоттарга рентаны, нолуогу, компесацияны биэриэ кэлиэ дуо, өсөһөн туран, араас ньыманы туһанан ити орускуоттартан аккаастанар.
Олохтоох норуоттар бырааптарын туһунан Холбоһуктаах нациялар тэрилтэлэрин Декларациятын РФ В. Чуркин баһылыктаах делегацията өйүүрүттэн аккаастаммыта. В. Чуркин сирэйэ-хараҕа суох, иудейдыы хамскайдык, орто үйэлэрдии реакционнайдык Деклрацияҕа этиллибит олохтоох омуктар бэйэлэрин бэйэлэрэ бас билинииллэрин быраабын букатыннаахтык утарбыта. Олохтоох омуктар сиргэ, территорияҕа уонна природнай ресурсаларга, манан ситимнээн рентаҕа, нолуокка, компенсацияҕа бырааптарын кытта олох сөбүлэспэтэҕэ.
2009 сыллаахха Ил-Тумэн сионистара, шовинистара уонна якутскай мазохистар, самоедтар, бэйэлэрин бэйэлэрэ өлөрор-өһөрөр, сиир-аһыыр саха депутаттара Саха республикатын суверенитетын туура сотон таһаарбыттара.
Г. Федоров суруйуутунан Республика Саха территориятын 99,9% - сыантыр бас билиитэ, тыа, уу ресурсалара – федеральнай бас билии. Онон Саха Республикатын «государственнаһа» фикция буолан тахсар. Атыннык эттэххэ политическай уонна экономическай суверенитетын сүтэрэн уонна былдьатан кэбистибит.
Соторутааҕыта Сунтаар территориятын экспедииссийэлэр, ньиэп-гаас хостооччулар ороспуонньуктуу, быччаччы көрдөрбүтүнэн былдьаабыттарын туһунан хобдох солун тарҕанна. Сунтаардар бэйэлин сирдэригэр бултууллара, балыктыыллара, мас кэрдэллэрэ уонна сылгы туталлара сатаммат буолла, бобулунна уонна ыстырааптаныахтарын сөп.
“Сотору ньиэп-гаас промышленноһа, Бүлүү сүнньүн баһыттан атаҕар тиийэ тилийэ сабардаары олорор. Бу – төрүт олохтоохторго туох да туһата суох. Тулаҕыт барыта экспедииссийэ,.. вездеход, богуончук, тимир-дьэбин, уҥунуох-арыы, холохой сирэ буолаары турар Бүлүү сүнньэ” – диэн түмүк оҥоһулунна. Сир баайын хостуур промышленность олохтоохторго туох да туһата суоҕун, кэхтэргэ тиэрдэрин Куруҥ Өлөксөй эппитэ күөрэйэн тахса турар.
Бүтэһик өйдөбүллэр манныктар. Фейербах религия этэрин суруйар: аан дойду, ол иһигэр биллэн турар сир, территория, минеральнай ресурсалар, таҥара еврейдэргэ анаан оҥорбут. Кини өйдүүрүнэн христианнар еврейдэри кытта биир итэҕэллээхтэр: аан дойду кинилэр тустарыгар оҥоһуллубут. Еврейдэр уонна христианнар Библияларыгар таҥараҕа маннык үҥэллэр: «О прочих же народах… Ты сказал, что они ничто, но подобны слюне… эти народы за ничто Тобою признанные…» (Ездры. 6:56-57).
Еврей (иудей) уонна нуучча (православнай) Библияларыгар суруллубут: төрүт норуот, инородец, “иноверец не может владеть собственностью законным обра
правом на лес, в котором он укрывается. Подобно тому, как можно со спокойной совестью убить дикого зверя и завладеть его лесом, так же можно убить или изгнать гоя и завладеть его имуществом”. т.е. узурпировать его экономический суверенитет.
Федерализм быһыытынан төрүт норуоттар политическай уонна экономическай суверенитеттаах буолуохтаахтар. Оттон ыраахтааҕы, олигархическай, японскай уонна фашистскай империалистар төрүт норуоттар босхолорун, суверенитеттарын үлтү солоон кэбиһэллэр.
Гавриил Романов, философскай наука кандидата,
САССР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, Сунтаар улууһун Кириэстээх нэһилиэгин бочуоттаах гражданина.
08.10.2020 г.
| 
