Сүрүн сирэй | Бэлиэтэнии | Киирии | Сахалыы бичик (шрифт)Уруй-айхал, Гость ! | RSS
Бу сир талбата (меню)
News topics
Политика.Митинги. Пикеты. Партии [900]
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения [263]
Суд-закон.МВД.Криминал [1282]
Право, закон [323]
Экономика и СЭР [840]
Власть Правительство Ил Тумэн [1208]
Мэрия, районы, муниципалитеты [400]
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО [215]
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка [557]
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги [156]
Коррупция [862]
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство [294]
Социалка, пенсия, жилье [277]
ЖКХ, строительство [133]
Образование и наука. Школа. Детсад [215]
Люди. Человек. Народ. Общество [226]
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет. [672]
Алмазы Анабара [161]
http://alanab.ykt.ru//
Земля. Недра [240]
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода [380]
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ [158]
Промышленность [43]
Нефтегаз [284]
Нац. вопрос [284]
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации [65]
Дьикти. О невероятном [183]
Выборы [661]
Айыы үөрэҕэ [122]
Хоһооннор [5]
Ырыа-тойук [23]
Ыһыах, олоҥхо [106]
Култуура, итэҕэл, искусство [366]
История, философия [244]
Тюрки [76]
Саха [164]
литература [42]
здоровье [468]
Юмор, сатира, критика [14]
Реклама [7]
Спорт [123]
В мире [86]
Слухи [25]
Эрнст Березкин [88]
Моё дело [109]
Геннадий Федоров [11]
BingHan [4]
Main » 2025 » Ыам ыйа » 15 » Ыам ыйа.
Ыам ыйа.
17:06
Тэрис.
Ыам ыйа.

Ыам ыйа

Таҥарата: Иэйэхсит.
Ойуута: көҕүөр.
Суолтата: ыраастаныы.
Тыла: күөгэл-нусхал!
Сулуһа: Эҥээр Сулус.
Бухатыыра: Сүүлэлдьин Боотур, куота: Үкэйдээн Куо.
Мала: дьалбыыр
Тыаһа: чуораан.
Үүнээйитэ: хатыҥ.
Көтөрө: куба.
Кыыла: туртас.
Аһа: саламат.

Ойуу-Бичик оҕолор ыам ыйын уонун кэнниттэн сир кырсын анныттан сир кырсын үөһэ тахсаллар. Кинилэр урут утуйа сыппыттара. Онтон билигин сир кырсынан сүүрэллэр. Оту уонна мас сэбирдэҕин үүннэрэллэр.

Күн-дьыл.

Күн сиэлиинэн уһуур.

-Ыам ыйыгар хара сир турар.
-Ол гынан баран сотору сири куурдар тыал түһэр.
-Онтон ый бүтүүтүн эргин муус барар. Ити курдук сайын кэлэр.

Ыам ыйа барыта ыраастаныы кэмин курдук көстөр.

Ырыаһыт чыычаахтар, кустар кэлэллэр.

Ыам ыйын 22 күнүгэр сайын кэлэр. Бу күн улахан алгыс буолар. Ыаллар дьиэлэригэр алаадьы сииллэр.

Сир көҕөрөн барар, күөрэгэй ыллыыр, кэҕэ этэр, ньургуһун үүнэр, этиҥ этэр.

Үгэс
 
Сири-дойдуну аһатыы буолар. Ити кэм ыам ыйын 22 күнүттэн бэс ыйын 12 күнүгэр диэри барар. Бу кэми бастакы улуу тунах диэн ааттыыбыт.

Бу кэмнэр сөрүүн уонна итии диэҥҥэ арахсаллар.

Саха оттуур кэмҥэ диэри түһэр ардаҕы самыыр диэн ааттыыр. Онтон оттуур кэмтэн түһэр ардах ардах диэн ааттанар.

Самыыр түһүөҕүттэн самыыр бүтүөр диэри тыаллар – ол аата ыам ыйын саҥатыттан балаҕан ыйа бүтүөр диэри тыаллар (бэс ый) олооһун дэнэллэр. Онон бу кэмҥэ ортотунан 15 олооһун баар буолар.

Бу кэм ыам ыйын 22 күнүгэр диэри барыта ыраастаныы кэмэ диэн ааттанар.

Ыһыах кэмигэр ыраастаныы оноһуллубат. Ыам ыйыттан саҕаланыаҕаттан сайын кэлиэр дылы (ыам ыйын 22 күнэ) ыраастаныы оҥоһуллар.

Ыам ыйа

1. Маай.
2. Ый Үргэли кытта алтыыта. 1 күнэ.
3. Чыычаах кэлэрэ.
4. Кус кэлэр ардаҕа.
5. Сири куурдар тыал.
6. Хатааһын.
7.  Мууһу сахсатар тыал.
8.  Сайын кэлиитэ. Бастакы Улуу тунах. 21 күн.
9.  Ньургуһун үүнүүтэ.
10. Кутурган  күнэ. 23 күнэ.  
11. Күөх быгыыта.
12. Кэҕэ этиитэ.

Ыам ыйа

-Бастакы этиҥ арҕаатан кэллэҕинэ, дьону илин диэки ыытта, үчүгэй сайын буолуо дииллэр. Онтон бастакы этиҥ илинтэн кэллэҕинэ, дьону арҕаа диэки үүрдэ, куһаҕан сайын буолуо дииллэр.
-Саас хаар уулубутун кэннэ, хотуттан уһуннук тыалырдаҕына, кыһына сымнаҕас буолуо дииллэр.
-Сахсырҕа эрдэ көттөҕүнэ, хаар уһуннук сытыа.
-Тураах арҕаа диэки көрөн олорон хааҕыргыыр буоллаҕа, хаар өр сытыа.
-Кус түөһэ ыраас буоллаҕыа, кураан буолуо.
-Сааскытыгар ириэрэ-ириэрэ тоҥорор буоллаҕына, уу кэлбэт.
-Күөх сахсырҕа эрдэ көттөҕүнэ, хаар эрдэ уулар. Абрамов.
-Хаар хараарыытын саҕана тобурах түстэҕинэ, хаар уһаабат.
-Хаар 220 хонуктан наһаа барбат.
-Ыам ыйын саҥатыгар ичигэс буоллаҕына, ыам ыйын бүтэһик күннэригэр тымныыны кэтэс.
-Саас маҥнайгы ардах түһэригэр, ардах сарсыарда түстэҕинэ, саас буолаары гынна диилэр.
-Хаар хараарар кэмигэр саас түүн нуһараҥныыр буоллаҕына, уу кэлэр.
-Сааскыта тоҥоттоох буоллаҕына, хаар хойутаан хараарар – хаар уулаах сыла буолар.
-Муус көтөҕөр тыал, холлоҕос көтүтэр тыал – ыам ыйа.
-Ньукуолун түүн итии буоллаҕына күһүҥҥүтэ хаһыҥа суох буолар.
-Ынах сүөһү кураан дьыл кэлэригэр туоһу, хатырыгы сиир.
-Талах үнүгэһэ эрдэ таҕыстаҕына, хаар эрдэ хараарар.
-Ньургуһуна хойуу буоллаҕына, үчүгэй дьыл буолар.
-Күтэр, кутуйах кураан дьыл буолуох буоллаҕына, ордууланаллар намыһах кытах сиргэ.
-Холлоҕос көтүтэр тыал саас арҕааттан эбэтэр хотуттан кураанахтыы тыалырар. Арыт бу тыалы муус көтөҕөр тыал дииллэр.
-Улуу тунах диэн күөх от үүнэрэ.
-Этиҥ эрдэ сүллэҕинэ, сайыҥҥытыгар ардахтаах дьыл буолар.
-Сааскыта хотуттан тыалаах буоллаҕына куһаҕан, кураан тыала дииллэр.
-Арҕааттан сааһы быһа тыаллаах буоллаҕына – уу тыына.
-Хотуттан эбэтэр арҕааттан тыалырдаҕына уһуннук – кураан тыала.
-Талах үнүгэһэ хойуу, бөдөҥ буоллаҕына, сайына өҥ.
-Кураан буоларыгар уу кытыытыгар тураах киирэн суунар.
-Илинтэн уһун тыал – угут тардыыта.
-Илинтэн олооһун буоллаҕына, ардах, хаар кэлэр.

Бастакы тунах сайын кэлиэҕиттэн саҕаланар (Ол аата ыам ыйын 22 күнүттэн саҕаланар. Былыр Кыыс Таҥараҕа ананар туом 44 күн барара үһү). Бу эмиэ ыам ыйыттан саҕаланар уонна быһа холоон от ыйын 12 күнүгэр диэри салҕанар. Ол аата үс тунаҕы барытын хабар. Бу кэм биир уратыта киһи ытык сирдэргэ сылдьар. Оннугунан буолар күөл, томтор, айылҕа, саламалаах сир. Бу эмиэ сайын саҕаланыаҕыттан буолар. Онон, бастакы тунаҕынан ыам ыйын 22 күнүттэн бэс ыйын 12 күнүгэр диэри кэми билинэбит.

Көмүөл кэнниттэн 10 эбэтэр 14 күнүнэн (ол аата бэс ыйын саҥатын диэки) иккис халаан буордаах уу кэлэр (ону арыт силис уута дииллэр). Сорогор ыам ыйын бүтүүтэ буолар, сороҕор бэс ыйын саҥатыгар буолар.

Ыам ыйын 26 күнүгэр хоҥурах кумаара түһэр.

Ыам ыйын 8 күнүгэр ырыаһыт чыычаахтар кэлэллэр.

Уу оҕуһа (аҥыр) бэс ыйын (ыам ыйын) 10-нун эргин кэлээччи. Кэлбитин биллэрэн хаппыт кулуһуну үрэн үрэр. Онтуката мөҥүрээн иһиллэр.

Ыам ыйын 12 күнүгэр (билиҥҥи даатанан) хатааһын буолар.

Ыам ыйын 19 чыыһылатыгар ортотунан мэлдьи итии кыраадыс буолар.

Харалдьык тахсыыта саастаах дьахтар иэнэ ирэр.

Тыыраахы ыам ыйын 22 күнүн диэки кэлэр.

Ыам ыйын 30-гар хатааһын буолар.

-Хара сир. Хаар уулар, хара сир тахсар. Муус устар 20 күнүттэн ыам ыйын 10 күнүгэр диэри кэм. Уу-чалбах тахсар. Онтон сир куурар.
-Күөх саас. От бытыгыраан барар. Сэбирдэх быгар. Ыам ыйын 10 күнүттэн 21 күнүгэр диэри кэм.
Category: Айыы үөрэҕэ | Views: 350 | Added by: uhhan1
Total comments: 0
Only registered users can add comments.
[ Registration | Login ]
Сонуннар күннэринэн
«  Ыам ыйа 2025  »
Бн Оп Сэ Чп Бт Сб Бс
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031
Көрдөө (поиск)
Атын сирдэр
Ааҕыылар
Баар бары (online): 5
Ыалдьыттар (гостей): 5
Кыттааччылар (пользователей): 0
Copyright Uhhan © 2025