| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1282]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[840]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1208]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[557]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[156]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[294]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
|
ЖКХ, строительство
[133]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[226]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[672]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[380]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[122]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[23]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[106]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[366]
|
|
История, философия
[244]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[164]
|
|
литература
[42]
|
|
здоровье
[468]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[123]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2025 » Ыам ыйа » 23 » Ынах сүөһү таҥара уонна иччилэрэ
Ынах сүөһү таҥара уонна иччилэрэ | 09:31 |
| Тэрис.
Ынах сүөһү таҥара уонна иччилэрэ
Ынах сүөһү таҥаратынан Иэйэхсит ааҕыллар. Биһиги Иэйэхсити иччилэр барыларын таҥараларынан ааҕабыт.
Ынах-сүөһү иччилэрэ иккилэр:
-Наадьы Ньаҥха – хотон иччитэ.
-Ынахсыт – титиик иччитэ.
Хотугу Ытык Хайа.
Былыргы кэпсээн быһыытынан сахалар Хотугу Ытык Хайаттан торбостоох ынаҕы булбуттар.
Ынах иччитэ.
Ойуун ынах иччитин ааттыыра:
Лоочуй, лычый-лычый,
Лоочуй, лэчий-чэчий.
Ньаадьы Наҥханы хоһуйуу.
Наадьы Ньаҥха кыһыҥҥы хотоҥҥо олорор. Онтон сайыҥҥы ынах ыччитэ Ынахсыт диэн. Маны ааттара эрэ атын-атын курдук көрүөххэ сөп:
Бэһирик,
Ытык Сүүдүгүр,
Ырба Дьоҕустаах,
Муҥур Быһах,
Будьур Баттах,
Муокаан-аакаан,
Буутай Бахсай,
Үрүҥ Улаанай.
Кини хотон аайы баара.
Кини (Ньаадьы) суос-соҕотох буолан баран, күн тыкпыт сырдыгын…
[15:12, 19.05.2025] Таҥ Бүө: Тэрис.
Ынах сүөһү
Ньаадьы уонна Ынахсыт эйгэтэ
Ынах сүөһү тутуу сиэрэ
1.Ынах сүөһү таҥарата Иһэгэй Иэйэхсит буолар. Кини Иэйэхсит халлааныгар иккис ыал буолан олорор.
2. Ынахсыт – Иэйэхсит кыыһа. Кини ынах сүөһүҥү мэччэрэҥҥэ харыстыыр. Ньаадьы Ньаҥха диэн эдьиийдээх.
3. Ынахсыт түспүт ытык сирэ Хотугу Ытык Хайа дэнэр. Туймаадаҕа баар.
4. Ньаадьы Ньаҥха – хотон иччитэ. Кини кыһын өттүгэр ынах сүөһүнү харыстыыр.
5. Дьоллоох сүөһү диэн турар, элбиир сүөһү. Өлгөм астаах буолар.
6. Ытык сүөһү Ынахсыты таттарыытыгар туттуллубут сүөһү.
8. Кырдьаҕас сүөһүнү тиэргэн түгэҕэ сүөһү дэнэр. Кинини улаханнык ытыктыыллар.
9. Сайылыкка тахсыы туома: 1) хотону алгааһын, 2) титииги алгааһын.
10. Сайылыкка тахсан баран оҕус алҕааһына оҥоһуллар. Ынаҕы алгааһын эмиэ оҥоһуллар.
11. Кыстыкка тиийии туома маннык: титииги алҕааһын.
12. Кыһыҥҥы алгыс саҥа дьыл иннинэ оноһуллар.
13. Алгыһы көтөҕөргө моһол оноруу диэн туом оҥоһуллар.
14. Бастакы төрүөх алгыһа оҥоһуллар.
15. Туҥуй ынах алгыһа оҥоһуллар. Ынах бастакы төрөөһүнүн бэлиэтииллэр.
16. Хотон, титиик тутарга алгыс этэллэр. Күрүө-хаһаа тутарга эмиэ оннук.
17. Хотон, титиик тутан баран Ньаадьы Наҥханы эбэтэр Ынахсыты аһатар салама тардыллар.
18. Байбыт киһи Иһэгэй Иэйэхсиккэ анаан сүөһүнү кыйдыыр.
19. Аллараа уонна орто дойду абааһыларыгар толукка анаан сүөһүнү биэрэллэр. Ону кэрэх диэн ааттыыллар.
20. Ынах быата бас быата дэнэр. Манна ынах сүөһү кута сыстар.
21. Иһэгэй—ынах уонна сылгы сүөһү түүтун кыырпаламмыта. Иһэгэй быйаҥы тардарга туттуллар.
22. Төрүөхтээх, астаах сүөһү үөскээтэҕинэ, тиэргэн түгэҕэ сүөһү эргийдэ дииллэр. Малааһын оҥороллор.
23. Соххор ньирэй төрөөтөҕүнэ, сүөһүнэн байыыһыбыт диэн үөрэллэр. Ол ньирэйи сиргэ көмөн кэбиһэллэр.
24. Киһи сүөһүгэ куһаҕаннык сыһыаннаһар буоллаҕына, Ньаадьы эбэтэр Ынахыт хадьыйар. Быстах түгэннэр элбииллэр.
25. Киһи аньыыта-харата элбээтэҕинэ, Ньаадьы эбэтэр Ынахсыт ханарыйар. Хаһаайыстыба кэхтэр өттүгэр барар.
26. Ньаадьы Ньаҥха даҕаны, Ынахсыт даҕаны кэлэ-бара тураллар. Киһи сүөһүгэ сыһыана куһаҕан буоллаҕына, бараллар. Киһи сүөһүгэ сыһыана үчүгэй буоллаҕына, кэлэллэр.
27. Ньаадьы уонна Ынахсыт баран хаалыыларын бурууһааһын дииллэр.
28. Сүөһүнү ииттиэн баҕарар киһи Наадьыны уонна Ынахсыты аҕалыахтаах.
29. Сүөһү ииттиэн баҕарбат киһи Наадьыны эбэтэр Ынахсыты көһөрүөхтээх.
30.Киритийии көрүҥэ элбэх:
-Сүөһүгэ куһаҕан сыһыан.
-Өлбүттээх буолуу.
-Куһаҕан санаа.
-Ыраастык туттумуу.
Киртэн Наадьы уонна Ынахсыт тэйэллэр.
31. Куһаҕан торбос төрөөһүнэ, куһаҕан бит быһыытынан биллэр. Бу торбоһу кэлбэт гына төннөрөллөр. Ол аата төрбөһу сиргэ көмөллөр. Үрдүгэр киһи хартын саҕа уһуннаах тэтиҥи эбэтэр хатыҥы торбос сүрэҕин туһунан батары саайаллар. Ити төннөрүү дэнэр.
32. Торбос наар өлөр буоллаҕына, торбос абааһыта олохсуйбут дииллэр. Торбос абааһытын үүрүү, Ньаадьыны эбэтэр Ынахсыты эргитии оҥоһуллар.
33. Сүөһү дьаҥа буолуута Ньаадьы эбэтэр Ынахсыт тэйбиттэрин туоһута буолар.
34. Сайын кэлиэн иннинэ сүөһү арчыта оҥоһуллар. Ол аата хотон иннигэр уоттаах күл кутуллар уонна ынахтары ол үрдүнэн аһаран хотоҥҥо киллэриллэр.
35. Ынах кута диэн хомурдуос баар. Ити хомурдуоһу өлөрүллүбэт.
36. Ооҕуй оҕуһу эмиэ өлөрүллүбэт. Ооҕуй оҕус – оҕус кута.
37. Сүөһүнү кырбыыр сатаммат. Сүөһү айыыларыгар үҥсэр.
38. Сүөһүнү кэмигэр уулаппат, аһаппат аньыы. Сүөһү айыыларыгар үҥсэр.
39. Сүөһүнү ыраастаабат, харайбат аньыы. Сүөһү айыыларгар үҥсэр.
40. Сүөһүнү ыалга биэрэргэ сүөһү кутуругун төбөтүн быһан ылан хотон айаҕар көмөлөр. Ити сүөһү дьолун хаалларыы дэнэр.
41. Сүөһүнү атыылаһан ыллахтарына, хотоҥҥо киллэрэллэригэр мииньик үрдүнэн атыллаталлар.
42. Үчүгэйдик турар сүөһулээх ыалтан үүтү ылыллар. Итини олооһун дэниллэр.
43. Уоһаҕы атын дьоҥҥо көрдөрбөттөр.
44. Сүөһүнү кый-хай диэн үүрбэттэр. Кыйданар сүөһү эрэ итинник үүрүллэр.
45. Бараммыт, төрүөҕэ турбат сүөһүнү эһэллэр.
46. Ынаҕы ыыр иһити төбө үрдүнэн эргиллибэт.
47. Хотоҥҥо хаһыытыр, үөгүлүүр сатаммат. Ньаадьый соһуйуо.
48. Кэйиик сүөһү муоһун төбөтүн эрбээн буорга көмөллөр.
49. Сүөһу сиир отун хата оонньуур сатаммат. Сүөһү оччоҕо иһэ хатыллыан сөп.
50. Оонньуур оҕуска, ынахха сүөһу сиир отун ууруллубат. Сут буолар.
51. Сүөһүнү өлөрөр буоллахха кутун-сүрүн хаалларыллар. Өлөрөр баран туйаҕын сүгэнэн тоҥсуйаллар. Кутуругу төбөтун ылан сиргэ көмөллөр.
52. Ньаадьы Ньаҥханы уонна Ынахсыты хаҥас илиинэн аһатыллар.
53. Ньаадьыга, Ынахсыкка аналаах аһы кыра соҕустук туруоруллар. Онтон аһы хаҥас илиинэн уокка быраҕыллар.
54. Ынах кэнэҕэскитигэр үнкүрүйэллэр. Бу үгэс быйаҥы тардыы диэн ааттанар.
55. Ынах сүөһу тириитэ хатыар диэри тыыннааҕынан ааҕыллар. Хаттаҕына, тыына суох малга кубулуйар.
56. Ынах ытыыра куһаҕан.
57. Ынах сүөһү инникини эрдэттэн билэр. Куһаҕан буолуоҕун көннөрөр кыахтаах.
58.Сайылыкка көһөн баран ходуһаҕа баран дэлбиргэ туруоруллар, алгыс этиллэр.
59. Бастаан оттуурга хотууру уулатыы диэн туом оҥоһуллар.
60. Оттоон бүттэххэ кыдама түөрэҕэ диэн туом оҥоһуллар.
61. Үүт түргэнник иирэрин сөбулээбэттэр.
62. Оҥкучахха турар үүт сынньылыйа сылдьара куһаҕан.
63. Арыт Ньаадьы эбэтэр Ынахсыт үүт оҥкучаҕар эбэтэр хотоҥҥо бэйэлэрэ уйаланаллар. Ол куһаҕан.
64. Ынах ууттан тахсыбыт диэн буолар.
65. Сайын Ынахсыкка киирии диэн туом оҥорон ынаҕынан байыы төрдө оҥоһуллар.
66. Саас ынах сүөһү дьаҥа үүрүллэр.
67. Тиэргэн ыраас буолуохтаах. Саас бөх-сах уматыллар.
68. Сайын кэлиэн аҕай иннинэ, хотону ыраастаналлар.
69. Ынах сүөһү үүтүн астыыр дьахтар Далбар Хотун дэнэр.
70. Сүөһү түөртэ ыанара бэс ыйын бүтүүтүн эргин уһүс тунахха буолар.
Саас Ынахсыты аһатыы
Хотону аһатыы
-Дьиэ таһыгар уот оттоллор.
-Күөскэ чоҕу куталлар, ол үрдүгэр сиэлгэ сууламмыт арыы уураллар.
-Ону киллэрэн хотон муннугар уураллар, хотон иччитин ыҥыраллар.
-Тойон баҕана төрдүгэр баар Ньаадьы уйатыгар сүөһү түүтүн суоракка умньаан уураллар.
-Салама тардаллар.
-Оттон хотон, эбэтэр титиик иһигэр кыратык түптэ оттоллор.
-Бу кэнниттэн алгысчыт уот хаҥас өттүгэр алаадьыны уурар. Онтон кыратык кэтэһэ түһээт, ити алаадьыны уокка уурар.
-Алгысчыт ынах үүтэ астаах иһити тутар.
-Ити иһитин тутан туран илин диэки хайыһан баран иһитин үс төгүл дук гынар, иһитин хаҥас илиитин диэки иҥнэтэн кыратык үүтү тоҕор, онтон илиҥҥилии соҕуруу хайыһар, онтон соҕуруу, онтон соҕуруулуу арҕаа, онтон арҕаа, онтон арҕаалыы хоту, онтон хоту, онтон хотугулуу илин. Ити хайыстаҕын аайы хайыспыт сирин диэки чороонун тутан син өр турар, онтон кыратык үүтүттэн тоҕон баран, атын хайысхаҕа көрөр. Эмиэ итинник гынар. Барыта аҕыс өттүгэр хайыһар уонна аҕыс өттүн аһатар. Тугу да саҥарбат. Кэлбит дьон эмиэ саҥарбаттар.
-Салама уһуна үс былас буолар. Тойон өһүөнү батыһа тардаллар.
Сарсыарда борук-сорукка тэлгэһэҕэ оту субуруччу тэлгэтэллэр. Сүөһүлэри ити окко ыыталлар.
|
|
Category: Айыы үөрэҕэ |
Views: 294 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Сонуннар күннэринэн |
| « Ыам ыйа 2025 » |
| Бн |
Оп |
Сэ |
Чп |
Бт |
Сб |
Бс |
| | | | 1 | 2 | 3 | 4 | | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 5 Ыалдьыттар (гостей): 5 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
