| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[261]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1279]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[839]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[398]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[553]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[154]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[276]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[221]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[669]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[375]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[154]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[92]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[22]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
|
История, философия
[237]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[152]
|
|
литература
[41]
|
|
здоровье
[463]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[121]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2012 » Ахсынньы » 17 » Ханнык уокуруктар кыраныыссалара уларыйбытый?
Ханнык уокуруктар кыраныыссалара уларыйбытый? | 10:17 |
Быыбардыыр уокуруктары сырыы аайы хаттаан тыырар кимиэхэ барыстааҕый? Суббота, 15 Декабря 2012 21:04
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай мунньаҕа - Ил Түмэн тэриллибитэ эһиил 20 сылын туолар.
Ил Түмэн бастаан икки палааталааҕын 6ары өйдүүбүт: Өрөспүүбүлүкэ палаатата уонна Бэрэстэбиитэллээх палаата. Бастакы ыҥырыылаах мунньахха, 1993 сыл ахсынньы 12 күнүгэр, барыта 56 дьокутаат талыллыбыта. Онтон Өрөспүүбүлүкэ палаататыгар 35 (бэрэстээтэл Е.М.ЛАРИОНОВ), Бэрэстээбиитэллээх палаатаҕа 21 (бэрэстээтэл А.П.ИЛЛАРИОНОВ) киһи киирбитэ.
Иккис мунньахха дьокутааттары талыы быыбара 1997 сыл ахсынньы 28 күнүгэр буолбута. Манна икки палаатаҕа 35-тии киһи талыллыбыта. Салайааччыларынан Василий ФИЛИППОВ, Николай СОЛОМОВ үлэлээбиттэрэ.
Сыл - хонук. Эһиил, балаҕан ыйыгар - Ил Түмэн 5-с мунньаҕар дьокутааттары талар быыбарбыт кэлэр. Бу дьыл ахсынньы 15 күнүгэр парламент дьокутааттара күһүҥҥү быыбарга анаан биир мандаттаах 35 быыбардыыр уокурук кыраныыссаларын бигэргэттилэр.
Хас быыбар ахсын быыбардыыр уокуруктар уларыйан-тэлэрийэн биэрэллэр... Дьиҥинэн, сокуон быһыытынан, уокуруктар кыраныыссаларын, быыбардааччы ахсаанынан көрөн Быыбар киин хамыыһыйата эрэ тыырар боломуочуйалаах. Сокуоҥҥа - биир, олоххо - атын. Билэр дьон өссө күһүн кэпсээбиттэринэн, уокуруктары былаас баартыйатын чөмчөкөтө толкуйдаабыт. Президеҥҥэ икки араас барыйааннах карта киирбититтэн, "сөп" дэниллибитэ, бу иллэрээ күн Ил Түмэҥҥэ бигэргэтиллибит.
***
Ханнык уокуруктар кыраныыссалара уларыйбытый?
Бастатан туран, биир уокурук ортотунан 17 000 нэһилиэнньэни хаппыт. 2012 сыл от ыйын 1-гы күнүнээҕи туругунан, өрөспүүбүлүкэҕэ 602 812 киһи быыбардыыр куоластаах диэн СӨ КБХ аахпыт. Холобур, 2007 сыл тохсунньу 1 күнүгэр быыбардааччы ахсаана 562 633 киһи эбит. Биэс сыл иһигэр 40-ча тыһыынча куоластааччы эбиллибит.
Саҥа тыырыыга, сэрэйиллибитин курдук, Таатта улууһа икки аҥыы хайытыллыбыт. 4-с мунньахха "Чурапчы-Таатта" 31-с №-дээх уокуругуттан Ил Түмэҥҥэ Афанасий МАКСИМОВ дьокутаатынан талыллыбыта. Кини бу быыбарга "Барыыһап киһитин" - Александр ФЕДОТОВУ ("РИК" ААО гендириэктэрэ этэ) кыайан, "тааһынан тамнаныллыбыта" диэн этэллэр. Билигин бу уокурук суох буолла. Таатта сороҕо (Даайа Аммата, Кыйы, Чөркөөх, Туора-Күөл, Дэбдиргэ) саҥа тэриллибит 30-с №-дээх "Чурапчы" уокуругар киирдилэр. Ону сэргэ "тутаах улуус" уокуругар Мэҥэ Хаҥалас икки нэһилиэгэ - Өлөчөй уонна Бүтэйдээх киирбиттэр.
Таатта сорҕото, урут 3-с мунньахха баар буола сылдьыбыт "Таатта-Томпо" диэн ааттаах "эргэ-саҥа" уокурукка киирбиттэр. Санатар эбит буоллахха, 3-с мунньахха эмиэ бу уокуруктан Афанасий МАКСИМОВ талыллан дьокутааттыы сылдьыбыта.
***
Тааттаны тоҕо хайыттылар?
Манна сүрүн төрүөтүнэн Афанасий МАКСИМОВ уонна улуус баһылыга Михаил ПРОТОДЬЯКОНОВ буоллулар диэн этэллэр.
МАКСИМОВ хаайыыттан тахсар түгэнигэр Ил Түмэҥҥэ кыттар баҕалааҕын хаста да интервьютугар этэн турар. Онон, билигин, быыбар иннигэр дьокутааты "таһаарбат буола сатыыллар" дииллэрэ, ити биһиги санаабытыгар - уот харахха этии. Ил Дархан быыбара, парламеҥҥа ханнык политическэй күүстэр мусталларыттан, быһаччы тутулуктанарын бары да өйдүүбүт. Оттон МАКСИМОВ норуокка өйөнөр, биһирэнэр киһи буоларыттан сэдиптээтэххэ, быыбар холуодатын хаартытыгар улахан бутууру таһаарыан сөп.
Аны, улуус баһылыга Михаил ПРОТОДЬЯКОНОВКА кэлиэҕиҥ. Аныгыс күһүн, парламеҥҥа, киин куорат Думатыгар сэргэ хас да муниципалитет баһылыгын талар кэмэ кэлэр. Иккис болдьоҕун Таатта улууһун баһылыгынан үлэлиир Михаил Александрович ПРОТОДЬЯКОНОВ аны күһүн боломуочуйата бүтүөхтээх. ПРОТОДЬЯКОНОВ баһылыктаан бүтэн баран устунан Ил Түмэн быыбарыгар кыттар былааннааҕын кэпсииллэр. Баһылык, сымнатан эттэххэ, Ил Дарханы кытары тыл тылга кыайан киирсибэттэр. Дьорҕоот майгылаах баһылык президени, правительствоны кытары бөппүрүөктэһэн элбэх харчыттан улууһун матарда диэн сибигинэһэллэр.
ПРОТОДЬЯКОНОВ көҕүлээн, Ытык Күөлгэ Бастакы президеҥҥэ памятник туруоруллубутун "политкорректнойа суох быһыынан" аахпыттара. Тыыннаах киһиэхэ, эбиитин атын президент олордоҕуна атын президеҥҥэ сүгүрүйүү... син биир сирэйгэ сырбаппыт кэриэтэ буоллаҕа. Онон Ил Түмэҥҥэ "Томпо-Таатта" уокуругун сөргүтүү улуус баһылыга парламеҥҥа барар суолун быһыы курдук эмиэ сыаналыахха сөп.
"Политкорректнойа суох" быһыынан - Тааттаттан төрүттээх эдэр политик Руслан ПЛАТОНОВ ("ЕР" испииһэгинэн дьокутаат) Афанасий МАКСИМОВ дьыалатыгар "болҕомтото" сыаналаммыт. Былааска чугас дьон этэринэн, партия аныгыс быыбарга кыттар испииһэгэр ПЛАТОНОВ киллэриллибэтэх...
***
Тыырыы бастакы барыйаанынан сирдэттэххэ, Тааттаттан бу саҥа уокурукка - 10 583, Томпоттон - 9 445 киһи киирбит. Онон тэҥ-тэҥҥэ кэриэтэ балаһыанньаны үөскэппиттэр.
Сурах быһыытынан иһиллэринэн, "Томпо-Таатта" уокуругар быыбарга былаастар Тааттаттан төрүттээх Иван АНДРОСОВЫ ("Саха" НКИК президенин, "ЕР" региональнай салаа политсүбэтин чилиэнин) туруораран эрэллэр.
***
Мэҥэни үллэрии кимтэн сылтаан барда?
Быйыл икки быыбары субуруччу мэҥэлэри икки аҥыы араарбыт киһинэн - Родион ФЕДОРОВ буолла. Бастаан, ыам ыйыгар улуус баһылыгын дуоһунаһыгар киирсибитэ, иккиһин алтынньыга Аллараа Бэстээх бөһүөлэк мээригэр холонон көрбүтэ. Бу быыбардарга Родион Иннокентьевич бэрт кыранан хаалан, бастаан Н.Старостиҥҥа, онтон Г.Борга хотторбута. ФЕДОРОВ Бэстээх быыбарын түмүгүн кытары "сууттаһан баран, Ил Түмэҥҥэ токуйданан көрүөҕүн санаталыырын" быыбар кэнниттэн биэрбит пресс-конференциятыгар этэн турар.
Кини "Дойду ситимиэ" диэн Мэҥэттэн төрүттээх дьону түмэр улахан общественнай түмсүүнү салайар. Быыбарга элбэх куолаһы ылбыт, эбиитин общественнай тэрилтэлээх киһи "политическэй ыйааһыныттан" дьулайыахха сөп. Ол иһин даҕаны Матта, Балыктаах, Төҥүлү, Нуораҕана, Тумул, Тарат, Көрдүгэн курдук "Родиоҥҥа куоластаабыт" Мэҥэ нэһилиэктэрин куоттаран "Бороҕон" 29-с №-дээх быыбардыыр уокуругар биэрдэхтэрэ. "Бороҕон" уокуругар уус алдаттар - 12 949-тар, оттон мэҥэлэр - 3 974-тэр. 3 төгүл аҕыйах ахсааннаммыт дьон тугу быһаарыахтарай?
***
"Чурапчы" саҥа быыбардыыр уокуругар былаастар Иван МАКАРОВЫ ("Сахатранснефтегаз" ААО генеральнай дириэктэрэ) туруорар былааннаахтара иһиллэр. Санатар эбит буоллахха, "Саха" НКИК президенэ Иван АНДРОСОВ хаһан эрэ Иван МАКАРОВ "Туймаада-нефть" хампаанньаны салайар эрдэҕинэ киниэхэ солбуйааччынан сылдьыбыта. Бу икки киһи урут-уруккуттан икки ардыларыгар уу тэстибэт доҕордуулар. Онон иккиэн биир уокурукка туруохтарын да сатаан саныахпыт суоҕа.
***
"Бороҕон" быыбардыыр уокурук кимиэхэ ананна?
4 мунньах устата Ил Түмэҥҥэ салгыбакка олорор Александр ЖИРКОВ уокуруга бастаан "Орто Өлүөнэтээҕи", онтон "Бороҕон", онтон "Уус Алдан", онтон эмиэ "Бороҕон" диэн ааттана сылдьыбыта. Бу да сырыыга Александр Николаевич салгыы киирсэр санаалааҕын этэллэр.
***
Үөһээ бүлүүлэр ааспыт 4-с мунньахха "Үөһээ Бүлүү-Горнай" уокуругунан ,дьокутааттарынан "Алмаасэргиэнбаан" КБ правлениетын бэрэссэдээтэлин Александр МИРОНОВЫ талбыттара. Үөһээ бүлүүлэр билиҥҥитэ дьокутааттарынан улаханнык астыммакка сылдьалларын этэллэр. Оччолорго МИРОНОВЫ урукку коллегата, ол сахха АПиП салайааччытынан олорбут Айсен НИКОЛАЕВ сыыттаабыта дииллэр. Бу сырыыга да, киин куорат мээрэ биир дойдулаахтарыгар сорудахтаатаҕына анарааҥҥылара умса-төннө толоро сатыахтарыгар саарбахтаабаппыт. Атын улуустарга холоотоххо, чуолаан, бу эҥээр дьоно "бэйэ тойонун" тылын быһа гыммат майгылаахтар. Баан салайааччыта быыбар спонсора буолара сэрэйиллэр, онон "ньыгыллар" киһилэрин хайдах да аара суолга чыыскалыыллара табыллыбат.
***
Сунтаартан ким киирсэр санаалааҕый?
Сунтаартан 4 мунньах тухары Ил Түмэҥҥэ эмиэ биир киһи олохсуйбута ыраатта. Александр УАРОВ бастакы сырыытыгар "Арҕааҥҥы" уокуруктан, кэлин иккитэ "Хочотооҕу" уокуруктан, тиһэҕэр - "Аграрнай" партия испииһэгинэн Ил Түмэҥҥэ ааспыта. 4-с мунньахха биир мандааттаах "Сунтаар" уокуругуттан "Стерх" страховой хампаанньа генеральнай дириэктэрэ Семен БЕРЕЗИН талыллыбыта. БЕРЕЗИН "тус олоҕун очурдарыттан" ордон аныгыс быыбарга киирсэрэ саарбахтардаах диэн этэллэр. Хата, ол оннугар политикаҕа "суперыйааһыннаах" Александр АКИМОВ төрөөбүт улууһуттан быыбарга кытта Москубаттан кэлэрэ сабаҕаланар.
***
"Ньыгыллар" Ньурбаны, Бүлүүнү таһынан Уус Майа улууһугар улахан болҕомтону хатыыр санаалаахтарын этэллэр. Ньурба уонна Бүлүү баһылыктарынан соһуччу "сиэрдээхттэр" дьонноро талыллан хаалан аймалҕаны таһаарбыттара. Ньурбаҕа "ньыгыллар" кандидаттара Сергей ЕВСЕЕВ (улуус мунньаҕын дьокутааттарын спикерэ) быыбар иннинээҕи хампаанньатын арыый сыыһа ыытан "справоросс" Борис ПОПОВКА кыайтаран турар. Нэһилиэнньэ эрдэ улууһу салайан олорбут дьаһалтаны өрө барар майгытыгар эрэ оҕустаран, талыллан хаалбыт ПОПОВ, билигин дьону-сэргэни улаханнык кэлэтэн эрэрин олохтоохтор кэпсииллэр. Сонумсахтаабат баҕайыта...
Оттон Бүлүү баһылыга Сергей ВИНОКУРОВ ханнык кууһарынан баһылыгынан талыллыбытын, бэл, былаас туруорбут канидатын аҕытаассыйалаары илэ бэйэтинэн Бүлүүгэ сылдьыбыт Бастакы президент кытары бэккиһиир. Ол туһунан "Аартык.ру" суруйан турар.
Манан диэн эттэххэ, Сергей ВИНОКУРОВ дьаһалтата бу сайын делегация тэринэн Бүлүү улууһун аатыттан быһа Госдумаҕа бара сылдьыбытын туһунан сөҕө-махтайа, күлэ-үгэргии кэпсииллэр. Улуус буолуохтааҕар, оннооҕор өрөспүүбүлүкэ бэйэтэ делегация тэринэ-тэринэ ааттаан-суоллаан Госдумаҕа тиийбитэ ахсааннаах ини, доҕоттор.
Уус Майа "ньыгыллары" сүрэхтэрин сэлибирэппит төрүөтүнэн аныгыс кэлиэхтээх Ил Дархан быыбара буолар. Быыбарга кыттаары Константин ИЛЬКОВСКАЙ саана сылдьарын бэчээккэ иһитиннэрэн турар. ИЛЬКОВСКАЙЫ Михаил НИКОЛАЕВ "эрчийэ" сылдьара да, ууга-уокка түһэрэр. Бастакы президент үбүлүөйүгэр урукку "Якутскэнерго" АК генеральнай дириэктэрэ харыс да хаалсыбакка батыһа сылдьарыттан сылыктаатахха, Константин Константинович сорунуута олохтоох быһыылаах. Ононо ИЛЬКОВСКАЙ Уус Майаны тирэх оҥостор былаанын итиитинии суоһарар сыал турар.
Саҥа тыырыыга "Ньурба", "Бүлүү-Эдьигээн" уруккуларынан киирэ сылдьаллар. Уус Майа Амманы кытары биир уокурук.
Санатар эбит буоллахха, ИЛЬКОВСКАЙ Бурятияттан Госдумаҕа дьокутааттыы барыаҕыттан ылата, кини уокуруга - "Кэбээйи-Дьааҥы" былырыыҥҥыттан ыла Ил Түмэҥҥэ бэрэстэбиитэлэ суох олороллор.
Биир "биллиилээх" "үлэтэ суох Кэбээйи пенсионера аныгыс быыбарга кыттар санаатын бакаа иһитиннэрэ илик.
***
Онон уокуруктары саҥаттан тыырыы бигэргэммитин кэннэ, быыбар иннинээҕи хампаанньа саҕаламмытын курдук ааҕабаты. Төһө да күһүн ырааҕын иһин, кандидаттарга бэлэмнэнэр кэм бэрт аҕыйах: Саҥа дьыл, Ороһооспо, кэнниттэн субуруччу сааскы барыыһынньыктар барыахтара, булт-кус кэннилэриттэн ыһыахтар, от хампаанньата саҕаланыаҕа.
***
"Ньыгыл" партиятын чилиэнэ этэринэн, саҥа быыбарга уокурук аайы атын-атын испииһэк баар буолуохтаах. Тоҕо диэтэххэ, уопсай биир испииһэк "сүрэҕэ суохтары" үөскэтэр диэн быһаарбыттар. Ким эрэ быыбарга үлэлээбэккэ буолан баран, тииҥ хомуйарга эрэ тиийэн кэлэрин бопусоухтаахтар. Кандидаттар бары тиит охторуутугар тиритэ-хорута үлэлиэхтээхтэр.
***
Аартык.ру
|
|
Category: Выборы |
Views: 1356 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 1 Ыалдьыттар (гостей): 1 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
