| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[261]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1279]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[839]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[398]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[553]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[154]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[276]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[221]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[669]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[375]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[154]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[92]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[22]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
|
История, философия
[237]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[152]
|
|
литература
[41]
|
|
здоровье
[463]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[121]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2016 » Кулун тутар » 18 » Тыабыт хаьаайыстыбата того сайдыбатый
Тыабыт хаьаайыстыбата того сайдыбатый | 14:14 |
Тыабыт хаьаайыстыбата тоҕо сайдыбатый?
Мин, 70-бар чугаьаан эрэр киьи харахпынан кердехпунэ тыа сирин олого наьаа таннары тустэ диир арыый оруна суох буолуо, ол курдук тыага суеьу иитттэн олорор дьон судаарыстыбаттан син ханнык эмэ кемену кыра да буоллар ылаллар, бэйэлэрин ииттинэн олороллор, суеьутэ суох дьон угус етте бюджетнай тэрилтэлэргэ улэлээн хамнастанан айахтарын ииттэллэр. 90 сыллартан сагалаан совхозтар ыьылланнар тыабыт хаьаайыстыбата ыьыллан хаалан судаарыстыбаттан кеме эмискэ суох буолуогуттан иитэр суеьубут, сылгыбыт ахсаана биллэрдик кегурээн барбыта биллэр суол, онон ким тугу сатыырынан араас бааьынай хаьаайыстыбалар, кооперативтар, табаарыстыбалар уонна общиналар тэриллэн барбыттара, уопсайынан тыа хаьаайыстыбатыгар ыарахан кэмнэр кэлбиттэрэ, сэбиэскэй былааска уескээбит дьонно билбэт, хаьан да харахтаабатах ырыынактара кэлбитэ.
Дьэ манна сахалар былыргы ебугэлэрбититтэн утумнаабыт ейбут санаабыт олоруута кемелеьен тирбэгэ быстыбатынан улэлээн хамсаан тыабыт хаьаайыстыбатын наьаа эспэккэ баччага кэллэхпит буолуо. Билигин тыага угус ерте бэйэлэрин керунэн олороллор, арай бэйэлэрин сатаан дьаьаммат, хара улэттэн толлор, этэргэ диэри «сурэгэ суохтар» диэн ааттыыр дьоммут арыый кыамматтык олороллор, ол гынан баран байылыаттык олорорго билигин да ыраахпыт, сахабыт сирин тыатын хаьаайыстыбатын сайдыыта быстар мелтех.
Биьиги сахабыт сиригэр тыа хаьаайыстыбатынан дьарыктаныы улахан кедьууьу агалбат диэн экономистарбыт, уерэхтээхтэрбит этэллэр, онон ынах кутуругун манаабакка атын сана хайысхалары кердуеххэ дэьэллэр, билинни сайдыылаах уйэгэ. Итинник этэллэрэ биир еттунэн оруннаах курдук, ол гынан баран устуоруйа кэпсииринэн саха сирэ хаьан эрэ бутун дальнай востогу аьатан олорбута диэн баар, ол аата сатаан дьаьаннахха тыа хаьаайыстыбата даганы сайдыан септеех сиргэ олоробут дии саныыбын.
Улахан сайдыылаах судаарыстыбаларга тыа хаьаайыстыбатын сайыннарыыга бюджеттарын быьа холоон биэс гыммыт биирин биэрэллэр, биьиэхэ лаппа агыйах керуллэр. Ол тыа хаьаайыстыбатыгар керуллубут харчыбыт республикабытыгар олох кедьууьэ суох туттуллар дии саныыбын, ону мин чугастыы улууьум тыатын хаьаайыстыбатын холобуругар керебун, ол курдук улууска 20-чэ сыллаагыта тэриллибит «Легей» диэн тэрилтэгэ судаарыстыба теьелеех убу ороскуоттаабыта буолуой, баччаанна диэри кедьууьу биэрэ илик, бу олох соторутаагыта Баатагайга да тахсыбыт айдаан, былырыын Арыылаах хотонун айдаана, итинник тугэннэр атын улуустарга элбэхтэрин истэбин, маны барытын ким хонтуруоллууруй, кими эмит сэмэгэ тартылар дуо диэн санаа уескуур.
Билигин судаарыстыба харчытын бэйэтин барыыьыгар сатаан туьаммат киьи акаары киьи курдук кестер уйэтэ кэллэ, онон эбитэ дуу тойотторбут бэйэ-бэйэлэрин чугастык ейдеьер буолан эбитэ дуу, ким да эппиэккэ тардыллыбат буолла, ол аата салайааччыларбыт бары коррупционердар буоллулар дуо диэн санаа уескуур, борустуой дьон ейугэр санаатыгар. Онтон сокуон диэммит ханна барда. Итинник кэпсэтиилэр норуот ортотугар элбэхтик иьиллэр буоллулар. Бу куолулуу олорор огонньор онтон бэйэн тугу этэгин, тыабыт сирин хаьаайыстыбатын сайыннарар туох эмэ этиилээххин дуо дииргит буолуо.
Мин этиим маннык:
бастатан туран республикабыт салайааччытын уонна кинини кытта бииргэ салайсар дьону уларытыахха, бары биир хармааннанаары гыннылар, тыа хаьаайыстыбатыгар керуллэр уп тыырыытын улахан хонтуруолга ылыахха, керуллубут уп сыалыгар туттуллубатагына тенуннэриэххэ, керуллубут убу тыа хаьаайыстыбатын табаарын онорооччуларыгар быьа тиэрдиэххэ, куоракка улэлиир тыа хаьаайыстыбатынан дьарыктанар тэрилтэлэри сааьылаан аччатыахха, тыа хаьаайыстыбатын министерствотын улэьиттэрин лаппа аччатыахха(туьата суох тойон беге биирдии хоьу бас билэн баран олороллор), улуустарга т/х управленияларын эьиэххэ (отдел быьыытынан хаалларыахха), тыа хаьаайыстыбатын табаарын онорооччуларга барыларыгар тэнник сыьыаннаьыахха(чааьынай буоллун, тэрээьиннээх хаьаайыстыба буоллун), судаарыстыба хаьаайыстыбаларга орооьорун тохтотуохха, ырыынакка кенулу биэриэххэ, т/х министрын дуоьунаьын быьаччы правительство салайааччытыгар бас бэринэр оноруохха, ол бу замнарга энин буолбакка, оччого эппиэтинэьэ урдуегэ.
Ити мин бэйэм тус санааларым, тыабыт хаьаайыстыбата инникитин сайда турдун диэн санааттан.
Аркадий Охлопков, Уус-Алдан
|
|
Category: Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка |
Views: 1660 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 1 Ыалдьыттар (гостей): 1 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
