Бүлүү умнаhа түргэн Интернеттэн матта дуо?

 13.07.2016 12:10ИА «Yakutia24/Якутия24».  Оптоволокно хаабыллаах Интернет, Мииринэй куоратыгар баар. Ленскэйтэн 220 кВ күүрүүлээх уот ситимин устун холбонон, быйыл саас кэлэн турар. Мииринэй провайдердара күүстээх Интернет Мииринэйгэ кэлбитинэн сэдиптээн, тарыыптарын сааhылыыр түбүккэ түhэн эрэллэр. Биир кыахтаах мобильнай тиhиккэ сыыдам «4G» баар буолла. Онон от ыйын 14 күнүттэн ылата смартфоннаахтар «Безлимит» ылар кыахтаннылар. Ол аата Интернет урукку курдук «ыйанан» хаалбат, сыыдам буолуохтаах. Улахан файллары хачайдыыр судургутуйуохтаах. Салгыы, Интернет ситимэ, Бүлүү улуустарынан, хоту хайысханан - Айхалга, Удачнайга диэри барыахтаах этэ. Ол кэккэ уустуктарданна.

Мииринэйтэн Удачнайга диэри, «ВОЛС» ситимин тардыы, Саха сирин сибээс уонна информация технологиятын министиэристибэтигэр, 2018 сылга диэри түмүктэниэ диэбиттэр. Хомойуох иhин, маннык хойутааhын биричиинэтэ  биир. Ыраахтара, ороскуоттара улахана бэрт. Оптоволокно ситимин тардааччы, бэдэрээччит тэрилтэ бэрэстэбиитэлэ, «Алмаастаах кыраай» тэлэбиидьэнньэтигэр бу бырайыак инвестиция чэрчитинэн киллэриллибэтэх диэн биллэрдэ. Бу – улахан сыыһа. Ол содулугар Интернет уонна аныгы информационнай технологиялар норуокка судургутук тиийиилэрэ харгыстанара чуолкай. Мииринэйтэн Айхалга диэри оптоволокно ситимин тардыыга 455 млн солк. үп-харчы ирдэнэр эбит. Ол эбэтэр, биир биэрэстэ оптоволокно сыаната – 1 млн. солк. суума. Баhырхай сыана.

Айхал, Мииринэй куоратыттан 455 биэрэстэ ыраах сытар. Мииринэйтэн Ньурба куоратыгар диэри 386 биэрэстэ ыраах. Онон оптоволокно ситимин холбооhун сыаната 386 млн. солк. буолан тахсар.

Дьэ ким маны үбүлүүрүй?! Бүлүү улуустарын сиринэн-уотунан, аатыгар эрэ «сыыгыныыр», былыргы 2 «G» Интернет эрэ баар. Бу улуустарга флэш-модемынан, планшеттан Интернекка киириэм диэн букатын да саараама!   Радиорелейнай ситим «сүгэhэрэ босхоломмутунан» сиэттэрэн, Интернет биллэ тyргэтиэ диэбиттэрэ. Бу эмиэ соччо эрэбилэ суох. Ама да буолбутун иhин. Магаданныыр суолга, GPON тэриэбэтиттэн, Интернет холбоммутун туhунан, чунуобунньуктар чоргуйбуттара ыраатта. Соруйан дьону ымсыырдыбыттыы, ким эрэ мантан маппытын сэтэрээбиттии. Бүлүү умнаhыгар, тyргэн Интернети тардыыны отойун да бытаардыбыттар. Оччотугар, эмиэ хаалыы буолаары гыммыт. Нус-бааччы айанныыр суол суох, күүстээх уот суох, Интернет суох. Социальнай ситимнэр тиhиктэрин, ватсаап сол  да солбуйар. Дьэ ити курдук, Дьокуускайтан ойуччу сытар тыа сирин сайдыылара сатархай, олохторо-дьаhахтара хобдох. Дьэ уонна салайааччыларбыт «тыа улуустарыттан дьон куоракка наар «куотар» диэн мунаарбыта буолаллар.  

Станислав Алексеев. Мииринэй куорат.