| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1280]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[839]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[555]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[155]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[224]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[670]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[377]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[93]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[23]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
|
История, философия
[239]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[153]
|
|
литература
[42]
|
|
здоровье
[465]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[123]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2023 » Кулун тутар » 23 » Санааны салайар тыллар.
Санааны салайар тыллар. | 19:32 |
| Айыы үөрэҕин тыллара
Санааны салайар тыллар.
Киһи күн устататыгар араас түгэҥҥэ киирэн тахсар. Киһи сөбүлээбэт эбэтэр сөбүлүүр түгэнигэр анал тылы саҥаран, бэйэтин санаатын салайан туругун сөптөөх өттүгэр уларытар кыахтаах: сүрү сатаан туһанар; сүрү мээнэ сүтэрбэт; сүрү чопчу сорукка туттар.
1. Дом - киһини итэҕэл өйдөбүллэрин илдьэ сылдьарга салайар. Алгыһы, санааны түмүктээн бигэргэтэргэ этиллэр.
2. Дьээ - санаа күүһүн түмэргэ киһи бэйэтэ бэйэтин соруйар тыла. Кэпсиэх, кэпсэтиэх иннинэ туһаныллар.
3. Туску - киһиэхэ үчүгэйи баҕаран, киһи кэнниттэн этиллэр тыл. Тыл иһиллэрэ ирдэммэт, киһиэхэ тускуну туһаайыы бэйэҕэ үчүгэйи баҕарбыт тэҥэ.
4. Саҥ - киһи икки дьарыктан хайатын бастатан толорорун мунаахсыйдаҕына "Саҥ" диэн баран кылгас кэмҥэ тугу да санаабат. Ол кэннэ мунаахсыйыыта сүппүт буолуохтаах.
5. Уруй - санаабыт санааны толоруллуохтаах кэмигэр булгуччу толорор туһугар этиллэр.
6. Ах - туһата суоҕу толкуйдууру тохтотор иһин туттуллар. Ити санааны санаан баран "Ах" диэн кэбиһиллэр. Оччоҕо ити саныыртан ах барыллар. Салгыы санаммат.
7. Алыас - ыраастанар тыл. Киһи куттанарыгар түбэстэҕинэ, ол көрбүтэ иҥмэтин диэн саҥарар (саныыр) тыла.
8. Кый - киһиэхэ бэйэтигэр куһаҕан санаа киирдэҕинэ, ким эрэ куһаҕаны саҥардаҕына тэйитэргэ туттуллар.
9. Нэм - ыксаллаах түгэҥҥэ киһи "Нэм" диир уонна дириҥник тыынар. Оччоҕо ыксаабыта ааһар, хараҕа сырдыыр.
10. Нум - бэйэни утуйарга соруйууга туһаныллар. Уу мустарын көрүллэр уонна "Нум" дииллэр. Утуктаабыты аһарарга уу парын көрүллэр.
11. Лах - киһи бэйэтин өйүгэр үтүө өйдөбүлү хаалларыан баҕардаҕына бу тылы саҥаран өйүгэр олордон кэбиһэр.
12. Айхал - тыл "Айыы, кэл" диэн. Үөрүү кэмигэр киһи бу тылы эттэҕинэ, айыылар чугаһыыллар уонна үөрүүтүн толору оҥороллор.
"Айыы үөрэҕин төрүтэ" кинигэттэн, автор Тэрис.
|
|
Category: Айыы үөрэҕэ |
Views: 1232 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 32 Ыалдьыттар (гостей): 32 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
