| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1280]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[839]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1207]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[555]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[155]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[291]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[223]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[670]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[376]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[93]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[23]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[102]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[365]
|
|
История, философия
[239]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[153]
|
|
литература
[41]
|
|
здоровье
[465]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[122]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2024 » От ыйа » 21 » ҮӨҺЭЭ ДЬААҤЫ “САЙДАР КЭСКИЛЭ”
ҮӨҺЭЭ ДЬААҤЫ “САЙДАР КЭСКИЛЭ” | 16:47 |
ҮӨҺЭЭ ДЬААҤЫ “САЙДАР КЭСКИЛЭ”
Үөһээ Дьааҥы урут-уруккуттан үлэһит, булчут, учуонай, суруйааччы, бэйиэт, спортсмен бөҕөнү биэрбит оройуон этэ. От оттоноро, сүөһү, таба иитиллэрэ, тутуу барара, борохуот устара, самолет көтөрө. Хоту улуустар – Аллайыаха, Усуйаана, Абый, Муома, Халымалар, ол иһигэр Үөһээ Дьааҥы ыччаттара, биһигиттэн, киин улуустар оҕолоруттан нууччаһыттарынан, сайдыыларынан быдан үрдүк этилэр. Ити сэбиэскэй кэмҥэ эбит, ол да иһин, ордук кырдьаҕас өттө, ити кэми суохтуур, ахтар-саныыр буоллаҕа.
Ити барыта күдэҥҥэ көппүт дуу, тугуй? Мин Үөһээ Дьааҥы эдэр баһылыга В.М.Иванов Кыымҥа бу сыл от ыйын 11 күнүгэр биэрбит интервьютын ааҕан баран итинник санааҕа кэллим. Баһылык быһаччы тылыттан-өһүттэн көрдөххө, улуус олохтооҕун ахсаана эбиллиэхтээҕэр 3000 киһинэн көҕүрээбит. Төрүөтэ биллэр: олох тупсубат, таһыма намыһах. Ол иһин эдэр учуутал үлэлии тиийбэт. Училищены, университеты бүтэрэн тиийбит учуутал кыыс кыһыны туорууругар 100 тыһыынчаҕа оттор мас атыылаһыахтаах эбит. Эмиэ да улуус 60% итиинэн хааччыллан олорор дэммит, оттон учуутал маһы тоҕо бэйэтин харчытыгар атыылаһара өйдөммөт, урут учуутал бастакы уочарат барытынан хааччыллар буолара. Сайын уоппускатыгар сынньана кэлэригэр-барарыгар 60 тыһыынча солкуобай наада.
Ити Дьокуускайга диэри проеһа. Оттон хоту Сайдыыттан, соҕуруу Барыластан улуус киинэ Баатаҕайга диэри кэлэ-бара 20 тыһыынчаны биэрэр. Оттон Дьокуускайтан, холобур, Сунтаарга барарыгар биир оччону төлүөхтээх. Учуутал маны барытын бэйэтэ уйунуохтаах. Баһылык маны барытын көннөрө сатыан баҕарар эбит да, аҥаардас улууска сэлээннээбэккэ үөрэҕи сайыннарыахтаах, сайдыыны түстүөхтээх Үөрэх министиэристибэтэ тоҕо кыттыспат?! Бу кэнниттэн, санаан көрүҥ, хайа эдэр учуутал Дьааҥылыы туруой?
Үөһээ Дьааҥы сиртэн хостонор барҕа баайдаах улуус. Улуус кыһыл, үрүҥ көмүһүн, сибиньиэһин, сүрүмэтин, сэдэх металларын хостоору “Полиметалл”, “Даль-Золото”, “Прогноз-Серебро”, “Звезда” курдук хампаанньалар тэриллэн үлэлииллэр. Хампаанньалар сорохторо 5-10 мөл.солк. курдугу улууска биэрэллэриттэн баһылык үөрээхтиир эбит. Бу Ил-Түмэн соҕотох дьокутаатын хамнаһа. “Полиметалл” хампаанньа Ил Дарханы кытта Томпо улууһун Тополинайыттан Үөһээ Дьааҥы Барылаһыгар диэри кыһыҥҥы суол тутарга сөбүлэҥ түһэрсибит. Хампаанньаҕа туһалаах баайы хостууругар кыһын устата үлэлиир суол наада бөҕө буоллаҕа. Баатаҕайтан Барыласка диэри 500 км. усталаах кыһыҥҥы суолу 2028 сылга диэри республика правительствота тутар үһү. Онон “Полиметалл” хампаанньа Тополинайтан Баатаҕайга диэри кыһын устата үлэлиир суолланар буолбут.
“Полиметалл” сири, ууну киртитэрин билинэр эбит, оҕолор саадтарыгар кыра 4 устуука уу ыраастыыр тэрили бэлэхтээбит. Онон оҕолор ыраас ууну иһэллэр. Оттон атыттар? Манна Бүлүү сүнньүн олохтоохторун дьылҕаларын санатар наада. Бу улуустарга экологическай хамсааһын Бүлүү муоратын дьайыыта, куораттар ньоҕохторо, байытар фабрикалар тобохторо иһэр ууга быраҕыллыылара, ракеталар, ядернай эһиилэр содуллара ырааппытын кэннэ саҕаламмыта. Хойутааһын тахсыбыта. Өркөн өйдөөх учуонайдарбыт саҥата суох кэтээн көрө олорбуттара. Эрдэттэн дьаһаныы баара буоллар дьоҥҥо, тулалыыр айылҕаҕа содул халымыр буолуохтааҕа. Ити барыта кэлин дакаастаммыта.
Дьааҥыга промышленность тохтуу-тохтуу дьиҥнээхтик саҥа сайда сатыыр. Дьэ кыаҕын ылыахтаах, муҥар олохтоохтортон тугу да ыйыппаттар, утарылаһар күүс суох. Баһылык тугу да гынар кыаҕа суох, дьонун тугунан да көмүскээбэт, барытыгар сөбүлэһэргэ күһэллэр. Нэһилиэк баһылыга бөһүөлэгин чэрчитин уонна кылабыыһатын эрэ дьаһайар гына оҥорбуттара. Ол тас өттө - федеральнай бас билии.
Уус Куйгааҕа атомнай станцияны тутан ыраатыннардылар, туһалаах баайы хостоору. 1991 сыллаахха М.Николаев Республика Үрдүкү Сэбиэтин баһылыы олорон илии баттаабыт “Саха сирин тэрриториятын ядернайа суох зонанан биллэрэр” Уурааҕа баар. Уурааҕы көтүрбэккэ, кэһэн туран радиоактивнай тобоҕу таһаарар станция тутуллан эрэр. Эдэр баһылык В.Иванов баҕар маны билбэтэ буолуо диэххэ табыллыбат. Баһылык, бас-көс киһи быһыытынан, экология туһунан туох эмэ этиини киллэрбэккэ эрдэттэн бэринэн, барытыгар сөбүлэһэн олороро көстөр. Этэрин курдук, кэнчээритигэр, ыччат дьонугар кыһаллар киһи быһыытынан дойдутугар, тулалыыр эйгэтигэр болҕомтотун ууруохтаах, нэһилиэнньэтин санаатын ытыктыахтаах, киниэхэ тирэниэхтээх этэ буоллаҕа.
Иван БУРЦЕВ 2024 с. От ыйын 17 к.
|
|
Category: Мэрия, районы, муниципалитеты |
Views: 1432 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Сонуннар күннэринэн |
| « От ыйа 2024 » | | Бн | Оп | Сэ | Чп | Бт | Сб | Бс | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | | 29 | 30 | 31 |
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 1 Ыалдьыттар (гостей): 1 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
