| News topics |
|
Политика.Митинги. Пикеты. Партии
[900]
|
|
Мысли. Думы.Мнения, обсуждения, реплика, предложения
[263]
|
|
Суд-закон.МВД.Криминал
[1281]
|
|
Право, закон
[323]
|
|
Экономика и СЭР
[840]
|
|
Власть Правительство Ил Тумэн
[1208]
|
|
Мэрия, районы, муниципалитеты
[400]
|
|
Мега пректы, планы , схемы ,программы. ВОСТО
[215]
|
|
Сельское хозяйство,Продовольствие. Охота и рыбалка
[557]
|
|
Энергетика, связь, строительство.транспорт, дороги
[155]
|
|
Коррупция
[862]
|
|
Банк Деньги Кредиты Ипотека Бизнес и торговля. Предпринимательство
[293]
|
|
Социалка, пенсия, жилье
[277]
|
|
ЖКХ, строительство
[132]
|
|
Образование и наука. Школа. Детсад
[215]
|
|
Люди. Человек. Народ. Общество
[225]
|
|
АЛРОСА, Алмаз. Золото. Драгмет.
[672]
|
|
Алмазы Анабара
[161]
http://alanab.ykt.ru//
|
|
Земля. Недра
[240]
|
|
Экология. Природа. Стихия.Огонь.Вода
[379]
|
|
СМИ, Сайты, Форумы. Газеты ТВ
[158]
|
|
Промышленность
[43]
|
|
Нефтегаз
[284]
|
|
Нац. вопрос
[284]
|
|
Соцпроф, Совет МО, Общ. организации
[65]
|
|
Дьикти. О невероятном
[183]
|
|
Выборы
[661]
|
|
Айыы үөрэҕэ
[106]
|
|
Хоһооннор
[5]
|
|
Ырыа-тойук
[23]
|
|
Ыһыах, олоҥхо
[106]
|
|
Култуура, итэҕэл, искусство
[366]
|
|
История, философия
[242]
|
|
Тюрки
[76]
|
|
Саха
[159]
|
|
литература
[42]
|
|
здоровье
[468]
|
|
Юмор, сатира, критика
[14]
|
|
Реклама
[7]
|
|
Спорт
[123]
|
|
В мире
[86]
|
|
Слухи
[25]
|
|
Эрнст Березкин
[88]
|
|
Моё дело
[109]
|
|
Геннадий Федоров
[11]
|
|
BingHan
[4]
|
|
|
Main » 2025 » Кулун тутар » 12 » 5 ирээт уо.д.а. туһунан.
5 ирээт уо.д.а. туһунан. | 11:02 |
Тэрис. 5 ирээт уо.д.а. туһунан.
Аҕыс билии – дьалыҥ уонна имэҥ дьүөрэлэһиитэ, дьол, балаһа, үс куулаттарыы, биэс ирээт, биэс мэник, алта ыарыы, сааһынан көрүү. Бу көрүүлэр түөргү иккис өттүгэр киирэллэр.
Дьалыҥ уонна имэҥ дьүөрэлэһиитэ – дьалыҥ айылҕаттан кэлэр, имэҥ искэ сайдар.
Балар дьүөрэлэстэхтэринэ, киһиэхэ күүстээх санаа үөскүүр.
Дьалыҥ – Айыы үһүс өйдөбүлэ: сүр биир көрүҥэ, тапталы биэрэр сүр. Дьалыҥы Дьалыҥ Айыыһыт сырдык, салгын, от-мас нөҥүө биэрэр. Имэҥ диэн тылы кытта бииргэ туттуллар.
Дьалыҥ Айыыһыт – бастакы халлаан иккис ыала. Дьалыҥ Айыыһыт Имэҥ Айыыһыты кытта бииргэ олорор. Төрүүр-ууһуур киэли иккис түмүгүн арыйар, оччоҕо киһи таптыыр дьоҕурданар.
Дьалыҥ оҕустарыы – сиэттик туом: дьалыҥы ыларга аналлаах. Бу туом от-мас сиппит кэмигэр от ыйын бастакы уон күнүгэр оҥоһуллар. Киһи бу түбэлтэҕэ оттон-мастан дьалыҥы ылар.
Имэҥ – айыы иккис өйдөбүлэ: киһи таптыырга күүстээх көхтөөх буолуута. Бу көх тапталтан үлэҕэ-хамнаска көһөр идэлээх. Имэҥ диэн тыл дьалыҥ диэн тыллыын бииргэ туттуллар.
Имэҥ Айыыһыт – Бастакы халлаан иккис ыала: айыы бастакы халлааныгар Дьалыҥ Айыыһыты кытта иккис ыал буолан олорор, киһиэхэ имэҥи биэрэр. Имэҥ тапталга уонна үлэҕэ сирдиир көх.
Дьол – киһи инникитин олорор кыаҕа.
Дьол – киһи үчүгэйи оҥорбута бэйэтигэр үтүө бэлэх буолан кэлиитэ. Айыы суолун тутуһар киһи дьолго тиксэр.
Дьолуо – киһиэхэ эмискэ тиксибит үтүө бэлэх. Айыылар бары киһиэхэ дьолуону биэриэхтэрин сөп. Ол гынан баран Байанайдаах киһи дьолуоҕа элбэхтик тиксэр.
Өркөн – киһи сүүһүгэр дьоло көстүүтэ, үөрбүт-көппүт дьүһүн буолан биллэр.
Ханныы – айыы эбэтэр иччи киһиэхэ алгыһы (дьолу) биэрэ сылдьан тохтооһуна. Бу түбэлтэ киһи туох эмэ аньыыны оҥорбутуттан тахсар. Онон маннык түбэлтэҕэ тупсуу туома диэн оҥоһуллуохтаах. Оччоҕо ол айыы эбэтэр иччи эргийэр.
Балаһа – киһи олоҕун үчүгэй уонна куһаҕан кэмнэрэ.
Үс куулаттарыы – киһи олоҕор үс төгүл уларыйыы буолуута: ити кэмҥэ күүс аһара элбиир. Киһи сыыһа да, сөп да суолунан барыан сөп.
Биэс ирээт – киһи таҥара биэриитинэн баайы-дуолу ылыытын туһунан көрүү.
Дьөһөгөй ойбоно.
Дьөһөгөй ойбоно быар туһунан сөп түбэһэр. Былыргы сахалар күүс үөскүүр этинэн быары ааҕаллара. Бу уоргаҥҥа хаһаайыстыба тэринэр, үлэлиир-хамныыр өй-санаа үөскүүр.
Дьөһөгөй ойбоно эмиэ сэттэ ыалга барытыгар сырыттахха толору аһыллар. Киһи үлэҕэ сыһыана араас буолар. Ол барыта кини төһө ыалга сылдьыбытыттан тутаахтаах. Үлэни кытта сибээстээх ирээт диэн өйдөбүл баар буолар.
Киһи биэс ирээттээх буолар. Ирээти таҥара биэрэр. Киһи ирээтин ыла сатыахтах. Ылбатаҕына, атын дьон уоран ылаллар.
Биир оҕонньор биир кыыстаах эбит. Кини күн аайы алта куруппааскыны өлөрөр. Бэйэтэ, эмээхсинэ, кыыһа иккилии куруппааскыны сииллэр. Биирдэ элбэх куруппааскыны сиэри кыыһын ойуурга муннаран кэбиспит. Аны түөрт эрэ куруппааскыны бултуур буолбут.
Ити курдук күн сирин киһитэ барыта бэйэтэ ирээттээх төрүүр. Ол гынан баран ирээт уларыйа сылдьар идэлээх. Сорох киһи ирээтин уордаран кыраны туһанар. Онтон сорох киһи элбэх ирээти уоран байар.
Киһи бэйэтин ирээтин ылан олоруохтаах. Ирээти таҥара биэрэр. Ону онон ыла сатаныллыахтаах.
Эр луҥхатык олоруу диэн Алампа үөрэтиитэ баар.
Алампа эр луҥха олох диэн бэйэ ирээтин ылан кыанан олорууну ааттыыр.
Саха үөрэҕи батыһыахтаах, диэн өй-санаа тарҕанар. Итини утары «Кут-сүр» кыһа эр луҥха олох диэни тарҕатар. Бүгүҥҥү үлэһит киһи уобараһын тарҕатыллар. Бу түөрүйэ ирээти ылыы диэҥҥэ тирэнэр.
Сылгы Дьөһөгөй ыйын таһынан, иччи үлэҕэ көмөлөһөрүгэр икки ый баар: сэтинньи – баайы-дуолу тардар ый уонна балаҕан ыйа – Улуу Суорун ыйа.
Баай үллэстиитигэр буоллаҕына, киһи төһө эмэ ирээттээх диэн санаа баһыйар. Онтон киһи уһулуччу байыыта нуорманы кэһии курдук сыаналанар. Ол аата кини төһө эрэ киһи ирээтин уоран ылбыт. Ону тэҥнии сатааһына, эмиэ айыы сокуонугар сөп түбэһэр курдук.
Арай атын санаа баар. Киһи тэҥэ суох буоллаҕына, ону эмиэ таҥара оҥорбут. Онтон киһи бэйэтэ тэҥнии сатыыр буоллаҕына, танараны утарар. Ити сэттээх буолар. Оннук да буолбута. Манчаары саамай көхтөөх сааһа хаайыыга барбыта. Онтон кырдьан баран сыылкаҕа олорбута. Онон бэйэтин эрэйдээх-буруйдаах олоҕунан олорбут киһи быһыытынан ааҕынара.
Онон бу өттө айыы сокуонун кэһиилээх.
Ол гынан баран сытыы тыйыс олоҕу олорбутунан уонна киһиэхэ син биир киһилии сыһыаны харыстаабытынан кини бэйэтигэр ким да тэҥнэспэт киһитэ буолар.
Тойон дьоло диэн сымыыт курдук таас. Бу таас хотой уйатыгар баар буолар эбэтэр хотой ытыран иһэн төлө тутан түһэрэр. Хотой дьоло сата тааска маарынныыр. Айылҕаҕа буолар бэрээдэги кэһэр.
Холобур, киһи ирээтин ылыахтаах буоллаҕына, хотой дьоло ирээттээҕэр элбэҕи ыларга сирдиир. Инньэ гынан сэти ыҥырар. Онно ыччаттар хабыллаллар. Кинилэр олохторо эстэр.
Хотой дьоло таастаах диэн байарынан эрэ үлүһүйбүт киһини ааттыахха сөп. Кини саха өйдүүрүнэн ыччаттарын ирээтин быһа туһанан кэбиһэр. Ол түмүгэр ыччаттара дьадаҥы буолаллар.
Бу таас, хайа эрэ өттүнэн кырыыска тэҥнээх. Киһиэхэ бэйэтигэр быстах үчүгэйи оҥорор буоллаҕына, ыччаттарыгар охсор. Ол иһин бу тааһы айыы тааһыгар киллэрбэппит.
Ымсыырыы туһунан.
Билиҥҥи киһи харчыга хамаҕа буолла. Ити биир өттүнэн үчүгэй. Дьон аны туохха бары ааҕан-суоттаан сыһыаннаһар буоллулар. Онтон биир өттүнэн куһаҕан.
Харчыга хараҥарыы уорарга тиэрдэр.
Уопсайынан, билиҥҥи дьон ымсыы буолбуттарын бэлиэтиибит. Кинилэр баайы-дуолу үлэлээбэккэ булуохтарын баҕараллар. Олох бары маанытыгар түргэнник тиийэ сатыыллар. Итини биир өттүнэн судаарыстыба күөртүүр. Эдэрдэргэ суол арыйабын диэн ааттыыр.
Уйгуга тута тиэрдэр курдук саҥарар. Ити түмүгэр тиэтэйии үөскүүр. Ол ымсыы буолан биллэр. Уорарга төрүт буолар. Айыы итэҕэлэ ымсыырбакка ирээти ыларга үөрэтэр.
Ымсыырыны утарыы кулун тутар ыйга сөп түбэһэр.
5 (биэс) ирээт.
Таҥара киһиэхэ төһө эрэ баай биэрэр. Киһи ону ыларыгар кыбыстыа суохтаах. Сүрүн санаа маннык.
Биэс ирээт төрдө маннык:
– Кэргэннэнии.
– Оҕолонуу.
– Дьиэлэнии.
– Сон (дьахтарга) быһан эбэтэр саа (эр киһи).
– Киэргэл (дьахтар) уонна ата эбэтэр масыына (эр киһи).
Биһиги бу ирээттэри икки аҥыы хайытабыт. Киһи олоҕун төрдүн оҥосторугар киирэллэр:
– Кэргэннэнии.
– Оҕолонуу.
– Дьиэлэнии.
Онтон салгыы байыыга киирэллэр:
– Сон эбэтэр быһах (саа).
– Киэргэл уонна ат (массыына).
Олоххо төрүт буолар баайдар.
Киһи кэргэннэннэҕинэ баай-дуол тохтуур. Ити баай-дуол олоххо сүрүн сыалы быһаарарга аналлаах. Ордук олоҕу оҥосторго төрүт буолар баайдар наадалар.
Биһиги маҥнай баайы-дуолу оҥостуллуохтаах, ол кэнниттэн олоруохха сөп диэн көрүүнү утарабыт. Киһи бастакыттан саҕалыахтаах. Онтон иккис, үһүс соруктар бэйэлэрэ үөскээн иһэллэр. Үгүс дьон итинник олороллор.
Биһиги бу ирээтиинэн көрөн киһи олоҕун төрдүн оҥостон эрэрин билэбит.
Киһи ирээтин ылан иһиэхтээх. Инньэ гымматаҕына, атын дьон уоран ылаллар.
Ирээт ити курдук кэлэн иһэр. Кэллэ да тохтообот. Киһи ону ылыахтаах. Кини ылбатаҕына атын киһиэхэ баран хаалар.
Киһи баайы-дуолу мунньунуутун төрдө биир – кини оҕону иитэн киһи гыныахтаах.
Онно икки иитии көрүллэр:
– Оҕону дьоллоох гына иитии.
– Оҕо дьолун бэйэҕэ ылыы.
Оҕону дьолоох гынан иитии диэн харчы хайдах көстөрүн үөрэтии. Оҕо улаатан баран бэйэтин олоҕун сөпкө быһаарынарын хааччыйыы.
Онтон оҕо дьолун бэйэҕэ туһаннахха оҕо инникитэ суох, суолу-ииһи кыайан булбат киһи буолуо.
Төрөппүт оҕону таптыыр – кини сүрүн оруола итинтэн тахсар.
Онтон иитии өттүгэр оскуолаҕа биэрэн аан дойдуну биллэрэр. Онтон Айыы дьиэтигэр илдьэн олорорго үөрэтиэхтээх.
Кыанан олоруу бэлиэтэ:
– Соннонуу уонна быһахтаах эбэтэр саалаах буолуу.
– Киэргэллээх уонна аттаах (массыыналаах) буолуу.
Баайдаах-дуоллаах буолуу бүтэһик истиэпэнэ буолар. Бу бэлиэлэр киһи толору кыанан олорорун көрдөрөллөр.
Бу баайы-дуолу мунньунуу сыала эмиэ биир – оҕо сайдар усулуобуйатын хааччыйыы.
Мантан токуруйуу кэлиэн сөп. Киһи баайы-дуолу мунньуута майгы буолан хаалар. Онон оҕо дьолун кытта быһа олоруон сөп.
Кыанан олоруу ирээти толору ылан олорууну көрдөрөр.
Түмүк.
Киһи ирээтин ыларга кыбыстыа суохтаах. Кини ирээтин таҥараттан ылар.
Ирээтин ылан олорор. Ол оҕону иитэргэ аналлаах буолар. Атыннык эттэххэ, олох сүрүн боппуруоһа быһаарыллар.
Оҕо иитиллэригэр усулуобуйа оҥоруу наада. Ол гынан баран кэми тахсан хаалыы оҕо иитиллиитин мөлтөтүөн сөп.
Биэс мэник туһунан.
Бу өйдөбүл куулаттарыы салгыыта буолар. Киһи куулаттарар. Ол куулаттарарын таһаарар суола мэник буолар.
Мэник баара үчүгэй, киһи онон олорор. Ол гынан баран аһара барыы кутталлаах.
Мэник биэс көрүҥнээх:
– Элбэх олоҕунан олорорго дьулуһуу.
– Бүөмҥэ дьулуһуу.
– Көҥүл буоларга дьулуһуу.
– Хаччыга дьулуһуу.
– Таҕылга дьулуһуу.
Элбэх олоххо дьулуһуу.
Киһи үксэ эдэр эрдэҕинэ элбэх олоҕунан олорорго дьулуһар.
Сахаларга элбэх ойохтонуу баара. Ити сүөһүнү көрөртөн тахсара. Дьахталлар сүөһүнү көрөр күүс быһыытынан туһанныллаллара. Биһиги ити баарын билинэбит. Онон элбэх ойохтонууну утарбаппыт. Ол гынан баран элбэх ойохтоох буолууну биһирээбэппит.
Киһи төһөнөн түргэнник элбэх олоҕунан олоруу суоҕун өйдүүр буолара үчүгэй. Оннук киһи бырамылыамата аҕыйыыр.
Ол гынан баран сорох дьон кырдьыахтарыгар диэри ону кыайан өйдөөбөттөр.
Элбэх олоҕунан олорорго баҕарыы эр киһи да, дьахтар да биир улахан мэһэйэ буолар.
Көҥүл буоларга дьулуһуу.
Аныгы киһи көҥүл буоларга дьулуһар. Ити Европа өйө тарҕаныыта буолар. Биһиги көҥүл олоруу диэн биир көстүүгэ сыһыаннааҕы атын көстүүгэ сыһыарабыт.
Киһи киһи буоларын тухары көҥүлэ диэн суох. Киһи баҕарбытын барытын толорор кыаҕа суох. Ол оннугар кыһалҕатын толорор туһугар ирдэбиллэр диэн бааллар. Киһи олортон куотар кыаҕа суох.
Итини төһөнөн өйдүүбүт да үчүгэй.
Киһи көҥүл буолуохтаах буолбатах. Ол оннугар олоҕор тирээн кэлбит сүрүн боппуруоһү быһаарыахтаах.
Күүһүн онно ууруохтаах.
Бүөмҥэ дьулуһуу.
Киһи ханна эрэ уоскуйар, нус буолар, туох да куттала суох сананар миэстэлээх буолуохтаах.
Сорох киһи оннук сирэ хас да буолар. Ити элбэх олоҕу олорорго дьулуһууттан буолар.
Киһи бүтэһигэр өйдүөхтээх. Кини кэргэнэ баар сирэ, оҕолоро баар сирэ бүөм сир буолуохтаах.
Киһи барыан-кэлиэн баҕарар – бүөм сирэ суоҕа.
Киһи биир сиргэ тохтуон баҕарар – бүөмнүк сананыы.
Харчыга дьулуһуу.
Харчыга дьулуһуу балачча сиппит кэннэ буолар. Бу оҕону иитэргэ баайы-дуолу мунньунар үгэстэн тирэнэн үөскүүр.
Сорох киһи харчыны эрэ көрөр. Харчы сыаннаһын кыайан аахпат. Ити түмүгэр харчыга ымсыырыы үөскүүр.
Киһи харчы сыанатын өйдүөхтээх. Ити бастакы усулуобуйа.
Киһи барыта харчынан суолун арыйар буолбатах. Бастакы киһиэхэ эйэҕэс сыһыан буолар. Онтон ити эйэҕэс сыһыантан харчы кэлиэхтээх.
Эйэҕэс сыһыан ирээти ыһа-тоҕо сылдьар сыһыан буолбатах. Элбэх дьон ыларга эрэ үөрэнэн хаалаллар. Итинник дьоҥҥо кытаанах сыһыан ирдэнэр.
Таҕылга дьулуһуу.
Киһи бу уйэтин тухары баар күүһэ. Икки көрүҥҥэ арахсар.
– Киһи мөһүлгэтин иннинэ дьиҥнээх буолар.
– Киһи мөһүлгэтин кэннэ тылыгар киирэр.
Бу иэйии арыт алыс барар эбэтэр сыыһа суоллаах буолар. Ити элбэх боппуруоска тиэрдэр. Уопсайынан, киһи куулаттарыытын хайдах ыытара сүрүннээн мантан тутулуктаах.
Түмүк.
Биэс мэник киһи орто олоҕор ордук көстөллөр. Киһи мэниктэрин батыһа сылдьар буолар. Онтон сорох мэниктэрэ кини олоҕун салайа сылдьаллар. Ол иһин кэпсэтэр кэмҥэ ханнык эмэ мэниги кэпсиэххэ сөп. Ону киһиттэн көрүллэр. Сүбэ быһыытынан өскүөрүтүн эрээтэ этиллэр.
Биэс мэник – киһи баҕатын толоро сатааһыннара. Мэниги аһара ыытыы сыыһаҕа тиэрдэр.
6 (алта) ыарыы.
Алта ыарыы – киһи сааһырдаҕын аайы ыарыыта элбээн иһэрин туһунан көрүү.
Ыарыы туһунан.
Ыарыы диэн ыалдьыбыт килиэккэ ыалдьыбытын туһунан билэрин саҥа үөскүүр килиэккэлэргэ биэрэн иһэрэ. Онтон итинник биэрбэтэҕинэ ыарыы тохтоон хаалар кыахтаах.
Итиннэ олоҕуран сорох дьон ыарыы диэн суох дииллэр. Ол гынан баран ыарыы диэн баар. Ыарыы диэн эт-сиин үлэтэ кэһиллиитэ.
Уйулҕаны үөрэтээччи Алексадр Свияш ыарыы түөрт төрүөтүн ыйар:
– Ыарыы – ханнык эрэ суолталаах соругу быһаарар.
– Ыарыы ханнык эрэ айылҕаттан төрүөт сабыдыалыттан үөскүүр.
– Ыарыы олус улахан иэйии түмүгэр үөскүүр.
– Ыарыы “Ыарый” – диэн хамаанда түмүгэр үөскүүр.
Биһиги ыарыыга сыһыаннаан икки кэми араарабыт:
– Обургу саас ыарыытын.
– Ыарыы олохсуйан эрэрин.
Обургу саас ыарыыта диэн киһи доруобай эрдэҕинэ буолар. Киһи ыарыыта бастакы 10 сылга 1 кэриҥэ буоллаҕына, обургу саас кэмигэр 1-ри-3-һү да кыайбат буолар. Ол аата ити саас саамай доруобай кэминэн биллэр. Манна ордук чаастатык чаалык ыарыылара уонна уйулҕа ыарыылара көстөллөр.
Ити үрдүнэн обургу саас ыарыыта диэн баар буолар. Киһи саамай күүскэ үүнэр кэмигэр үүнүүтэ тэҥэ суох буолан арыт ыалдьар турукка киирэр. Итини обургу саас ыарыыта диибит.
Ити ыарыы обургу сааһа бүтэрин саҕана ааһар. Бу түгэни таарыйан ааһыахпытын сөп.
Киһи ыарыыта элбиир кэмэ биэс уон сааһа. Бу кэмтэн ыла киһи ыарыыта биэс буолар. Ол аата этин-сиинин үлэтэ барыта кэриэтэ кэһиллэр.
Ыарыы 10-нуу сааһынан эбиллэр. Ол хартыыната маннык:
20 саас.
20 саастаах киһи ыарыыта 1-2 буолар.
Сүрэх-тымыр ыарыыта биллэллэр.
30 саас.
30 саастаах киһи дьарҕаран ыарыыта үс буолар.
Тыынар уорганнар ыарыылара эбиллэр.
40 саас.
40 сааска ыарыы 4 буолар.
Аһы буһарар уорганнар ыарыылара эбиллэр.
50 саас.
Киһи ыарыыта биэс буолар.
Иик-аҥаардам ыарыылара эбиллэр.
60 саас.
60 сааска ыарыы 6 буолар.
Уҥуох-сигэ ыарыылара эбиллэллэр. Уопсайынан, киһи этин-сиинин үлэтэ барыта кэриэтэ кэһиллэр.
Түмүк.
Биһиги киһини көрөрбүтүгэр ыарыынан эмиэ көрүөхтээхпит.
Киһи куттааллаах кэмэ иккилэр: обургу сааһа уонна 50 сааһыттан ааһара.
Ыарыы төрдө тыл олохсуйуута буолар. Ол туһугар тылы олохсуппат гынарга кыһаныахха.
Ыарыы олохсуйан хааллаҕына, киһи көрүнэн-харайынан төһө баҕарар үйэтин уһатыан сөп.
Ыарыы биир төрдө тымныйыы буолар. Биһиги тымныы дойдуга олоробут. Хатыы диэн биһиэхэ кыайан барбат. Арасыыйа орто таһымнаах оройуоннарыгар сөп. Онтон 60 кыраадыс тымныы киһини оонньоппот.
|
|
Category: Айыы үөрэҕэ |
Views: 130 |
Added by: uhhan1
|
|
|
| Ааҕыылар |
Баар бары (online): 9 Ыалдьыттар (гостей): 9 Кыттааччылар (пользователей): 0 |
|
